Yahudileri Vuran Yahudiler: Altalena Olayı

1930'larda ve 1940'ların başında, İngiliz mandası altındaki Filistin'de üç Yahudi milis grubu faaliyet göstermekteydi: Haganah, Lechi ve Irgun. Üç grubun en büyüğü olan Haganah (savunma), İngilizlerle iyi bir ilişki sürdürmek amacıyla Arapların Yahudilere yönelik saldırılarına karşı koymaya veya onları engellemeye çalıştı. Ancak Irgun (Ulusal Askeri Teşkilat) daha saldırgandı ve İngiliz kuvvetlerine saldırılar düzenledi. Stern Çetesi olarak da adlandırılan Lechi ise Irgun militan örgütünün radikal bir koluydu. İngiliz yetkilileri zorla Filistin'den çıkarmak istediler. Geleceğin Başbakanı David Ben-Gurion, Haganah'a liderlik ederken, geleceğin diğer Başbakanı Menachem Begin Irgun'a liderlik etti. Bu iki lider büyük ölçüde rakip hatta baş düşman olarak görülüyordu.

Yahudi Ajansı Başkanı David Ben-Gurion'un 14 Mayıs 1948'de İsrail Devleti'ni bağımsız ve egemen bir devlet olarak ilan etmesiyle birlikte İsrail'e saldırmayı planlayan Araplarla mücadele etmek için birleşik bir orduya ihtiyaç duyuldu. Bu nedenle milis gruplar İsrail Savunma Kuvvetleri'nde birleşti ancak bu durum gerilimsiz olmadı. Ben-Gurion ve Begin hala birbirlerine güvenmiyorlardı. İsrail'in Bağımsızlık Savaşı'ndan bir ay sonra BM tarafından sağlanan ateşkes, her iki tarafın da ülkeye yeni silah sokmamasını öngörüyordu. Buna rağmen yurtdışındaki Irgun üyeleri tarafından satın alınan Altalena Gemisi’nin, savaşçılar ve askeri teçhizatla dolu olarak 15 Mayıs 1948'de İsrail'e ulaşması planlanmıştı. Ancak silah alımı ve organizasyon meseleleri beklenenden uzun sürdü ve sefer birkaç hafta ertelendi. Bu sırada 1 Haziran'da Irgun'un IDF'ye alınması için imzalanan anlaşmada, Irgun'un tüm bağımsız silah edinme faaliyetlerini durdurması maddesi gereğince İsrail Hükümeti temsilcileri, gemi ve sefer programı hakkında bilgilendirildi.

Paris'teki Irgun Karargahı, Altalena'nın kalkış hazırlıklarını gizli tutmak için elinden geleni yaptı. Ancak 940 savaşçıyı, büyük miktarda yüklenen silah ve mühimmatı gizlemek zordu. Planların ortaya çıkması halinde Altalena'nın denizde sabote edileceğinden korkuyorlardı. Bu nedenle 11 Haziran'da Altalena demir aldığında yanlış ellere geçer korkusuyla İsrail'deki Irgun komutanlığına telgraf gönderilmedi. Ancak bu ihtiyati tedbirler sonuçsuz kaldı ve ertesi gün Londra Radyosu, Altalena'nın gemide 1.000 Yahudi gönüllü ve büyük miktarda silahla Port-de-Bouc'tan (Fransa) İsrail'e doğru yola çıktığını bildirdi. İsrail'deki Irgun liderleri geminin yola çıktığını yayın yoluyla öğrendiklerinde ateşkes koşullarının ihlal edildiğinin ortaya çıkmasından korktular. Menachem Begin bu nedenle geminin gelişini ertelemeye karar verdi ve Irgun Genel Sekreteri Zippora Levi-Kessel, Altalena'ya yerinde kalması ve emirleri beklemesi için bir telsiz mesajı gönderdi. Benzer bir telgraf o sırada Paris'te bulunan Shmuel Katz'a (Genel Karargâh üyesi) da gönderildi ancak gemiyle temas zayıftı ve mesaj anlaşılamadı.

15 Haziran'da Begin ve yoldaşları hükümet temsilcileriyle bir toplantı yaptı ve bu toplantıda Begin geminin kendi bilgisi dışında yola çıktığını ve nasıl ilerleneceği konusunda istişarelerde bulunmak istediğini açıkladı. David Ben-Gurion 16 Haziran tarihli günlüğünde toplantı hakkında şunları yazmıştır:

Yisrael (Galili) ve Skolnik (Levi Eshkol) dün Begin ile görüştüler. Yarın ya da ertesi gün gemilerinin gelmesi bekleniyor. Gemide 800-900 kişi, 5.000 tüfek, 250 Bren silahı, 5 milyon mermi, 50 bazuka, 10 bren taşıyıcı olduğu biliniyor. Zipstein (Tel Aviv liman müdürü) gece hepsini boşaltmanın mümkün olacağını varsayıyor. Tel Aviv limanını tehlikeye atmamamız gerektiğine inanıyorum. Geri gönderilmemeliler. Bilinmeyen bir kıyıda karaya çıkarılmalılar.

Galili Begin'e Ben-Gurion'un geminin karaya çıkarılmasına onay verdiğini bildirdi ve bunun mümkün olduğunca çabuk yapılmasını istedi. Zippora Levi-Kessel daha sonra telsizle geminin tam hızla gelmesini sağladı. Ertesi gün Irgun temsilcileri ile Savunma Bakanlığı personeli arasında bir toplantı yapıldı. Irgun Altalena'nın Tel Aviv sahiline yönlendirilmesini önerirken, Savunma Bakanlığı temsilcileri Kfar Vitkin sahilinin tercih edilebileceğini çünkü orada BM gözlemcilerinden kaçmanın daha kolay olacağını iddia etti. Bu nedenle gemiye Kfar Vitkin'e gitmesi talimatı verildi.

Altalena'nın demirleme yeri konusunda anlaşma sağlanırken, yükün tahsisi konusunda görüş ayrılıkları yaşandı. Ben-Gurion, Begin'in silahların %20'sinin Kudüs Taburu'na gönderilmesi yönündeki ilk talebini kabul etti. Bununla birlikte geri kalanının yeni kurulan Irgun taburlarını donatmak için IDF'ye nakledilmesine yönelik ikinci talebi, bir ordu içinde bir orduyu güçlendirme talebi olarak yorumlayan Hükümet temsilcileri tarafından reddedildi. Begin'in niyeti, savaşçıların IDF'ye tam teçhizatlı olarak katılmasını bir onur meselesi olarak görmesiydi.

Altalena 20 Haziran Pazar günü öğleden sonra geç saatlerde Kfar Vitkin'e ulaştı. Kıyıda bekleyen Irgun üyeleri arasında Begin de vardı. Gelenleri büyük bir duygusallıkla karşıladı. Yolcular karaya çıktıktan sonra Michmoret balıkçı köyünün üyeleri, askeri teçhizat yükünün boşaltılmasına yardım etti. Kfar Vitkin'deki olaylarla eşzamanlı olarak hükümet, haftalık toplantısı için Tel Aviv'de bir araya gelmişti. Ben-Gurion, Altalena'nın gelişinden önceki toplantılar hakkında bilgi verdi: Begin'in teslim olması ve tüm silahları teslim etmesi yönündeki talebinde kararlıydı. Tartışma, orduya Irgun'u alt etmek ve gemiye el koymak için gerekirse güç kullanma yetkisi verilmesi kararıyla sona erdi. Bu kararın uygulanması, Kfar Vitkin bölgesini çevreleyen Dan Even (Epstein) komutasındaki Alexandroni Tugayı'na verildi. Begin, ültimatoma yanıt vermeyi reddetti ve tüm arabuluculuk girişimleri başarısız oldu. Begin'in yanıt vermemesi Even'ın prestijine bir darbe oldu ve artık çatışma kaçınılmaz bir hal aldı. Bölgeye ağır silahlar sevk edildi ve öğleden sonra saat dörtte Ben-Gurion, Altalena'nın bombalanması emrini verdi. Mermilerden biri gemiye isabet etti ve gemi yanmaya başladı. Yangının patlayıcıların bulunduğu ambarlara sıçrama tehlikesi vardı. Kaptan gemideki herkese gemiyi terk etmeleri emrini verdi. Gemidekiler suya atlarken kıyıdaki yoldaşları da sallarla onları karşılamak üzere yola çıktı. Kaptan beyaz teslim bayrağı çekmesine rağmen otomatik ateş kurtulanlara yönelmeye devam etti. Güvertede bulunan Begin, ancak son yaralılar da tahliye edildikten sonra gemiyi terk etmeyi kabul etti. Çatışmalar durduğunda 16 Irgun üyesi ve üç IDF askeri öldürülmüştü. Yaşanan gerginliğe ve akan kana rağmen Begin radyodan Irgun üyelerine IDF ile savaşmamaları çağrısında bulundu. "Bugün bile kardeşinize karşı el kaldırmayın. Bir İbrani silahının İbrani savaşçılara karşı kullanılması yasaktır" dedi.

Altalena'nın bombalanmasından sonra Ben-Gurion'un emriyle 200'den fazla Irgun savaşçısı tutuklandı. Tutuklu bulunan beş üst düzey komutan dışında çoğu, birkaç hafta sonra kamuoyu baskısıyla serbest bırakıldı. Olayın ardından hem Ben-Gurion hem de Begin ülkeyi iç savaştan kurtardıklarına inandılar. Ben-Gurion, Altalena Olayı'nın hukukun üstünlüğünü koruduğuna inanıyordu ve Altalena'yı batıran topu "Kutsal Top" olarak adlandırdı. Öte yandan Begin, askerlerine ateşe karşılık vermemelerini emrederek ülkeyi kurtardığına inanıyordu. Geleceğin başbakanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi, "Ölümümden sonra umarım iç savaşı önleyen biri olarak hatırlanırım" demişti.

İkili arasındaki rekabet yıllar sonra yatıştı. Yaklaşık yirmi yıl sonra, Haziran 1967'deki Altı Gün Savaşı'nın arifesinde Begin, emekli Ben-Gurion'a yaklaşarak koalisyona katılmasını istedi. Ben-Gurion teklifi reddetse de bu jest karşısında duygulandı ve Altalena Olayı’nın yaşandığı dönemde Begin'i şimdiki gibi tanısaydı tarihin akışının farklı olacağını söyledi.