Türkiye'nin İlk İnsanlı Uzay Yolculuğu

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK iş birliği ile hazırlanan Milli Uzay Programı ilk kez 9 Şubat 2021 tarihinde açıklandı. Türkiye’nin uzay alanındaki gelecek 10 yıl hedeflerinin bir araya getirildiği Milli Uzay Programı kapsamında en az bir Türk vatandaşının bilimsel çalışmalar yapmak üzere uzaya gönderilmesi de amaçlanıyordu. Bu kapsamda Türkiye’nin ilk uzay yolcuları olmak isteyenler başvurulara yoğun ilgi gösterdi. Uzaya çıkacak ilk Türk uzay yolcularının isimleri 29 Nisan 2023 tarihinde TEKNOFEST İstanbul’da açıklandı. Asil olarak açıklanan uzay yolcusu, Hava Kuvvetleri Komutanlığında F-16 pilotu olarak görev yapan Alper Gezeravcı oldu. Yedek olarak açıklanan uzay yolcusu ise Roketsan'da uzay fırlatma sistemleri alanında çalışan bir sistem mühendisi olan Tuva Cihangir Atasever oldu.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı paylaşımda, Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Gezeravcı'nın, Ax-3 mürettebatıyla birlikte 17 Ocak'ı 18 Ocak'a bağlayan gece 01.11'de gerçekleşecek fırlatma ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na doğru hareket edeceğini belirterek, "Bu tarihi görev, Türkiye'nin uzay bilimi çalışmalarında önemli bir kilometre taşı olmanın yanı sıra, gelecek nesiller için de büyük bir ilham kaynağı olacak." değerlendirmesinde bulundu. Axiom Space tarafından gerçekleştirilecek bu uzay misyon programı, Nasa, SpaceX, Avrupa Uzay Ajansı ve Türk Uzay Ajansı işbirliği ile oluşturuldu. Bu program Axiom Space’in üçüncü ticari astronot görevi olacak, ancak bu sefer mürettebat tamamen Avrupalılardan oluşacak. Mürettebatın 1,5 gün sürecek yolculuk sonucunda, 19 Ocak 13.15'te Uluslararası Uzay İstasyonu'na kenetlenmesi bekleniyor.

Alper Gezeravcı, Türkiye’nin ilk uzay yolcusu olacak olan başarılı bir F-16 pilotu ve elektronik mühendisidir. Hava Harp Okulu’ndan mezun olduktan sonra ABD Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde harekat araştırması bölümünde yüksek lisansını tamamladı. 21 yıllık kariyeri boyunca Hava Kuvvetleri’nde önemli görevlere atandı ve birçok başarıya imza attı. Alper Gezeravcı’nın uzaya yolculuğu, Türk havacılık tarihi için önemli bir adım olacak. Gezeravcı bu süre zarfında, 13 farklı bilimsel deneye katılacak. Gezeravcı'nın yapacağı deneyler arasında, uzayda bitki yetiştiriciliği, yeni malzemelerin test edilmesi ve uzayda insan vücudunun incelenmesi gibi konular yer almaktadır. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) yapılması planlanan deneylerden birinin Muş Bilim ve Sanat Merkezi'ndeki bir grup öğrenci tarafından hazırlandığı duyuruldu. Ayrıca bu uçuş programının en temel araştırma konularından biri de "daha uzun ömürlü insanlı uzay görevlerinin ve hatta uzayda yaşanabilirliğin kolaylaştırılması" araştırması olacak. Alper Gezeravcı, hem uzay yolculuğu için hem de yapacağı bu deneyler için yoğun bir eğitimden geçti. Bu eğitim kapsamında, uzay mekiği ve ISS'nin teorik ve pratik eğitimini aldı. Ayrıca, uzay uçuşunda karşılaşabileceği olası sağlık sorunlarına karşı da eğitim aldı.

Alper Gezeravcı, Türkiye'nin ilk astronotu olmanın "harika" hissettirdiğini söyleyerek, "Tarihimizde ilk kez gerçekleştirilen görevde ülkemi temsil edebilmenin sorumluluğunu ve ayrıcalığını taşıyorum, sadece kendim için değil, Türk genç neslinin geleceği için bana bu şansı tanıyan ülkeme ve hükümete minnettarım" ifadelerini kullandı.

Alper Gezeravcı’nın yanı sıra Ax-3 mürettebatında üç kişi daha bulunacak. Bunlardan biri İspanya ve ABD vatandaşı eski NASA astronotu Michael Lopez-Alegria, diğerleri ise İtalyan subay Walter Villadei ve İsveçli Avrupa Uzay Ajansı (ESA) proje astronotu Marcus Wandt. Gezeravcı, Ax-3 görevinde “Görev Uzmanı” olarak yer alacak. Mürettebatın liderliğini ise İspanyol kıdemli astronot Michael Lopez-Alegria yapacak.

Alper Gezeravcı’nın misyonda kullanacağı görev armasında sekiz köşeli Selçuklu yıldızı yanı sıra ay-yıldızlı Türk Bayrağı, 16 Türk devletini temsil eden yıldızlar, Cumhuriyetimizin 100. yılına ithafen 100 sayısı ve dünya üzerinde turkuaz renkli Türkiye haritası bulunuyor. Ayrıca Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve PTT tarafından, Gezeravcı'nın Türk bayrağını uzaya çıkaracağı Türkiye'nin ilk insanlı uzay misyonuna özel hatıra pulu ile zarf tasarlandı. Pulda her biri bu önemli yolculuk için özel anlamlar içeren çeşitli simgeler bulunmaktadır. Pulun sol tarafında içerisinde 100. Yıl ile Türkiye Uzay Ajansı logosunu da içeren, tarihin derinliklerinden bir simge olan 8 köşeli Selçuklu Yıldızı yer alıyor. Onun yanında omzunda Türk bayrağı ile ilk astronot Gezeravcı'nın silüeti bulunuyor. Pulun etrafında ise tarihteki 16 Türk Devletine ithafen 16 yıldız konumlanıyor.

Bu önemli görev öncesinde, Alper Gezeravcı ile birlikte yer alacak diğer 3 astronotun uzaya çıkışlarından yaklaşık 15 gün önce kapsamlı bir karantina süreci başlayacak. Bu süreç, uzaydan dönüşleri de kapsayarak, astronotların kan, tükürük ve doku örneklerinin alınması ve dünyaya olası bir virüsün getirilmemesi için büyük bir öneme sahip.

Alper Gezeravcı, Türkiye’nin ilk uzay yolcusu olarak ülkemizdeki uzay programlarının devamına ve uzay teknolojilerinin geliştirilmesine büyük katkı sağlayacaktır.