Sistine Şapeli ve Büyüleyici Etkisi

Dünyanın en küçük bağımsız devleti olan Vatikan’ın sınırları içinde yer alan ve Papa’nın resmi ikametgâhı Apostolik Saray’da bulunan Sistine Şapel’i, Rönesans Sanatı’nın nadide örneklerindendir. Sistine Şapeli, zengin bir tarihe ve sanat tarihinin en önemli isimlerinin ellerinden çıkmış olan başyapıtları barındıran bir koleksiyona sahiptir. Şapelin tavan ve duvar fresklerinin yalnızca sanatseverler için değil, sarayı ziyaret eden tüm ziyaretçiler için de büyüleyici bir etkiye sahip olduğu kabul edilmektedir.

Sistine Şapeli, papalık törenlerinin yapıldığı ve kardinallerin bir önceki liderin ölümü veya tahttan çekilmesinden sonra yeni bir papa seçmek için toplandıkları yerdir. Şapel, iki yan duvarın her birinde altı kemerli pencere ve beşik tonozlu bir tavan bulunan dikdörtgen bir yapıdır. Şapelin dış duvarları sade ve sıradan bir görünüm çizerken iç duvarları Rönesans sanatına damga vuran isimlerin eserleri ile doludur. Kuzey duvarında Perugino, Pinturicchio, Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio ve Cosimo Rosselli tarafından yapılmış İsa'nın hayatından olayları betimleyen altı fresk bulunmaktadır. Güney duvarında ise Perugino, Pinturicchio, Botticelli, Domenico ve Benedetto Ghirlandaio, Rosselli, Luca Signorelli ve Bartolomeo della Gatta tarafından yapılmış ve Musa'nın hayatından olayları tasvir eden altı fresk yer almaktadır. Pencereler arasındaki fresklerde ise bazı papalar tasvir edilmiştir. Yan duvarların en alt kısımlarına ise İncil ve Elçilerin İşleri’nde anlatılan olayları tasvir eden duvar halıları kaplanmıştır.

Sarayın en dikkat çeken ve özel kısmı ise tavanda ve sunağın arkasında yer alan fresklerdir. İlk inşa edildiğinde koyu mavi renk üzerine yaldızla süslenen yıldızlı tavanda, Michelangelo’nun dokunuşları ile bambaşka bir ortam oluşmuştur. Bu tavan yüksek Rönesans Sanatı’nın en somut örneği olarak kabul edilmektedir. Sunağın arkasında bulunan Son Yargı freski de şapelin tavan fresklerinin sanatçısı olan Michelangelo tarafından 1534-1541 yıllarında yapılmıştır.

Michelangelo’nun Sistine Şapeli tavanını süslemesi ve bu eşsiz sanat eserlerinin ortaya çıkması tamamen Michelangelo’nun isteği dışında gerçekleşmiştir. Papa’nın mezarı üzerinde çalışmak için Roma’ya gelen Michelangelo, Papa Julius ondan Sistine Şapeli’nin tavanını süslemesini istediğinde bu durumdan hoşnut olmamıştır. Daha önce freskler üzerinde çalışma yapmamış olması ve kendisinin ressam değil heykeltıraş olması Michelangelo’nun tavan resimleriyle uğraştığı taktide yeteneğinin boşa gideceğini düşünmesine neden olmuştur. Ancak gönülsüz de olsa bu isteği kabul etmiş ve şapelin büyük bir kısmını şaşırtıcı şekilde boyamayı başarmıştır.

Sistine Şapeli’nin Michelangelo tarafından yapılan freskleri yalnızca sanat tarihi için değil Michelangelo için de bir dönüm noktası olmuştur. Heykeltıraş olarak geldiği Roma’da, görenleri büyüleyen ve her dönem konuşulacak pek çok fresk bırakmayı başarmıştır.

Sistine Şapeli’nin tavanında bulunan fresklerde yer alan sahneler sırasıyla; Adem’in Yaratılışı, Tufan, İlk Günah, İshak’ın kurban edilmesi, Baal’ın katledilmesi, Nathan'ın ünlü meselini Kral Davut'a sunması ve İlyas'ın göğe yükselmesidir. Eski Ahit metinlerinden özel olarak seçilmiş olan bu sahneler tavanı süslerken; Botticelli, Ghirlandaio ve Raphael gibi sanatçıların yapmış olduğu duvar fresklerinde de Yeni Ahit’te anlatılan sahnelere yer verilmektedir. Buradan hareketle Sistine Şapeli’nin Kutsal Kitap’ın tamamını bir araya getirdiği görülmektedir.

Sanatın şaheserleri ile tarihin yankılarını birleştiren bu kutsal salon, ziyaretçilerine unutulmaz deneyimler yaşatmaktadır. Bu salona ayak basan kişi sadece bir ibadethaneye adım atmış olmaz aynı zamanda Rönesans Sanatı’nın nadide eserleri arasında yolculuk etme imkânı yakalar.