Şehri Koruma Planı: Sahte Paris

I. Dünya Savaşı sırasında Almanların Fransa’nın başkenti Paris’i bombalamaları, Fransızları şehri korumak için farklı arayışlara yöneltmiştir. Fransa devlet yönetimi Paris’in yakınlarına şehrin birebir benzerini ahşap malzeme kullanarak inşa etme kararı almıştır.

I. Dünya Savaşı başladığında yeni oluşan hava kuvvetlerinin varlığı ciddi anlamda kendini göstermiştir. Uçakların savaşlarda aktif olarak kullanılmaya başlanması yeni taktiklerin ve savunma planlarının oluşmasına yol açmıştır. Hava gücüne sahip olan ülkeler, savaştıkları tarafların stratejik öneme sahip noktalarını havadan imha etmeyi amaçlamıştır. Fabrikalar, tren istasyonları, köprüler ve kamu binaları başta olmak üzere pek çok önemli nokta savaş uçakları tarafından hedef alınmıştır.

Savaş uçakları tarafından bombalanan stratejik noktalar, cephede savaşan birliklerin ikmalini zorlaştırmakta ve psikolojik etki bırakmaktaydı. Savaş uçaklarının saldırılarına engel olmak amacıyla çeşitli planlar düşünülmüş ve bazı yöntemler denenmişti. Bu yöntemler arasında en yaygın olan, sahte hedefler oluşturmak ve uçaksavar silahları stratejik noktalara kurarak düşman uçaklarına mukavemet sağlamaktı. Sahte hedefler sayesinde bombardıman uçakları için daha fazla nokta ortaya çıkıyor ve stratejik noktaların zarar görme ihtimali düşüyordu. Stratejik noktaların yakınlarına kurulan uçaksavar mevzileri ise bombardıman uçaklarını hedef alarak oldukça fazla uçağa zarar vermeyi amaçlamıştı.

Alman uçaklarının Paris’i bombalamalarına engel olmayı amaçlayan Fransa hükümeti de çeşitli yollar aramaya başlamıştır. I. Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte Alman uçaklarının hedefi haline gelen başkent Paris, korunması gereken önemli bir nokta halini almış, sıradan yöntemlerden farklı olarak korunma çabalarına sahne olmuştur. Bunun sonucunda “Sham Paris” olarak adlandırılan, şehrin sahtesinin inşa edilmesine dair bir fikir ortaya atılmıştır. Radar teknolojisinin o tarihlerde henüz yaygınlaşmamasının da etkisiyle şehrin kuzey kısmına, Paris’e ana hatlarıyla benzeyen bir şehir inşa edilecek ve düşman uçaklarının sahte şehri bombalaması sağlanacaktı.

Hükümet tarafından planın onaylanması ile birlikte sahte şehrin inşasına gerçek şehrin 25 kilometre kuzeybatısında başlanmıştır. Maisons-Laffitte kasabası yakınlarına inşa edilmeye başlanan şehrin yapısında kumaş ve tahta kullanılmıştır.

Paris’in önemli sembollerinden Champs-Elysees, Kuzey Gar’ı ve Zafer Anıtı başta olmak üzere pek çok noktası birebir olarak inşa edilmiştir. Sahte şehirdeki sivil binalar karartma yapılıyormuş gibi loş ışıklarla donatılmış ve maket insanlar sokaklara yerleştirilmiştir. Sahte şehir tamamlanınca gerçek Paris geceleri tamamen karanlığa bürünecek sahte Paris ise karartma uygulanıyormuş gibi gösterilerek hedef haline getirilecekti.

1917’de ortaya atılan Sahte Paris projesi belirli bir süre gizli tutulmuştur. Şehir askeri otoritenin planları doğrultusunda bombardımanı çekmek amacıyla özenle inşa edilmeye devam edilmiştir. Üç kısım olarak planlanan sahte Paris’in sadece birinci kısmı inşa edilmiştir.

1918’de I. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte Sahte Paris’in kalan iki kısmı tamamlanamamıştır. Sahte Paris hiçbir zaman tam olarak işlevini yerine getirememiş ancak ilerleyen dönemlerdeki savaşlara şehri korumak adına ilham kaynağı olmuştur.