Sanayi Devrimine İtiraz: Ludditler

Ludditler, Sanayi Devrimi’nin sosyal ve ekonomik hayatta yarattığı dönüşüme itiraz olarak ortaya çıkmıştır. Makineleşmenin işlerini tehdit ettiğini düşünen İngiliz işçileri, dokuma tezgahlarına saldırarak Luddite grubunun veya akımının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Avrupa devletlerinin kurduğu sömürge ağları, Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkmasında önemli bir ayağı teşkil etmektedir. Dünyanın pek çok noktasında farklı kaynaklara sahip olan ülkeler kolaylıkla zenginleşerek önemli ticari güç elde etmiştir. Kazanılan ekonomik güç ve maden rezervlerinin Avrupa’ya taşınması Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkmasında önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Ticari ağlar sayesinde gemilerle Avrupa’ya taşınan madenleri üretebilecek altyapının yeterli büyüklükte olmaması bir gelişime ihtiyaç duyulduğunu göstermiştir.

Hammadde bolluğu karşısında küçük sokak arası üretim yerleri yeterli gelmemiş, büyük alanlara ihtiyaç duyulduğu anlaşılmıştır. Basit makinelerin çalıştığı fabrikalar, insan kaynağının da acımasızca kullanılmasına rağmen yeterli etkiyi gösterememiştir. Bu durum ise sanayileşmenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Küçük imalathaneler şehir dışındaki geniş arazilere taşınmış ve büyük fabrikalar ortaya çıkmıştır.

Hammadde ve yetersiz üretim olanaklarının bulunduğu bu dönemde işçi haklarına yönelik önemli ihlaller gerçekleştirilmiştir. Ağır çalışma şartları altında düşük ücretlerle çalıştırılan işçilerin yanında kadınlar ve çocuklarda kullanılmıştır. Ağır şartlarda ve düşük ücretle çalışmalarının yanında makineleşmenin ortaya çıkması ise insanların işlerini tehdit eder duruma gelmiştir.

Ned Ludd önderliğinde ortaya çıktığı düşünülen Luddite akımı, işlerini ellerinden aldığı iddiasıyla pek çok üretim tezgahına zarar vermeye başlamıştır. Yetenekli kumaş ustalarının yerini alan kumaş tezgahlarını kırmak gibi eylemler gerçekleştiren grup pek çok mağduru etrafından toplamıştır. 1811-1816 yılları arasında varlığını aktif olarak sürdüren grup bu zamanlarda zarar gören çoğu üretim tezgahından sorumlu tutulmuştur.

Luddite grubunun kurucusu Ned Ludd’un gerçekte var olup olmadığı tartışma konusuyken taraftarlar Ludd’dan emir aldıklarını iddia ederek saldırılarını gerçekleştirmiştir. Bir ideoloji olarak ortaya çıkan akım sadece tezgah kırmakla kalmayarak fabrika yakma gibi özel mülkiyete önemli zararlar veren bir harekete dönüşmüştür. İşyerlerini koruyan görevlilerle ve kolluk kuvvetleriyle zaman zaman silahlı çatışmaya giren Luddit grubu, gerçekleştirdikleri eylemlerle makine tezgahlarından vazgeçileceğini ve tekrar el emeğine dönüleceğini düşünmüş olsa da istediklerini elde edememiştir.

Kargaşaya yol açan ve üretimi sekteye uğratan Ludditler, masum bir eylem olmaktan çıkıp terör eylemi olarak nitelendirilmeye başlamıştır. İngiltere Hükümeti üretimi etkileyen saldırıları engellemek ve kitlesel bir hal almasını önlemek amacıyla sert yaptırımlar uygulamıştır.

İngiltere Hükümeti, Hammurabi Kanunlarında saban kırma suçunun ölümle cezalandırıldığı gibi makine kırma suçunun cezasının ölüm olacağına dair çeşitli kanunlar çıkarmıştır. Hükümet tarafından uygulanan cezalar hareketin bastırılmasını sağlamıştır. 1813 yılında makine kırma suçuyla yargılanan 17 Luddite, idam edilmiştir. Luddite gurubundan 17 kişinin idam edilmesi büyük bir etki yaratmış ve örgüt yavaş yavaş dağılma yoluna gitmiştir.

Teknoloji karşıtları olarak da bilinen Luddite grubunun işlediği suçlar bir kesim tarafından terörle ilişkilendirilmiş olmakla birlikte genel olarak teknoloji karşıtlığı olarak adlandırılmıştır.