Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

30 yıl savaşları 1618-1648 yılları arasında Almanya merkezli gerçekleşen ama bütün Avrupa’yı içine sürükleyen bir savaştır. Temelde Protestanlık ve Katoliklik arasında gerçekleşen bu savaş Avrupa üzerine olan hâkimiyet yarışına dönüşmüştür.

Günümüzde Almanya ve Avusturya’nın bulunduğu bölge 17. yüzyılda Kutsal Roma İmparatorluğu hakimiyetindeydi. Kutsal Roma İmparatorluğu küçüklü büyüklü birçok prenslikten oluşmaktaydı. Ülke belli bir mezhep benimsememiş, bölgenin yöneticisi Katolik ise halk Katolik, Protestan ise halk Protestan olmak zorundaydı. Eğer yöneticinin mezhebi farklı ise halk ya mezhebini değiştirmeli ya da göç etmeliydi. Göç etmek de birçok aile için mümkün değildi.

Böyle bir ortamda prensliklerin savaşa girmesinin iki temel nedeni vardı:

1- Protestanları korumak.

2- Savaşı bahane ederek toprakları genişletmek.

Almanya dışında da topraklarını genişletmek isteyen ülkeler savaşı fırsat olarak görmüşlerdi. Bunların başında Fransa, Danimarka ve İsveç gelmektedir. İmparator en büyük gücü barındıran kişiydi ama prensliklerin elinde de büyük bir güç vardı. İmparatorun gücü temelde yönettiği toprakların diğer prensliklerden fazla olmasından kaynaklanmaktaydı. İmparatorun yönettiği önemli yerlerden biri Böhmen'di. Böhmen’deki çoğu insan Protestan’dı, yani Katoliklerden ayrılmışlardı. Fakat imparator hala Katolik'ti ve Protestanları tekrar Katolik yapmak istiyordu. 1618 yılında Böhmen’in başkenti Prag’da bir çatışma meydana geldi. Protestanlar imparatorun vekilini Prager kalesinin penceresinden attılar. Vekil hayatta kaldı ama İmparator Protestanların ona itaat etmeyeceğini anladı.

Protestanlar zor durumdaydı ama bazı devletler onlara yardım eli uzattı. Danimarka ve İsveç gibi Protestan krallara sahip olan bazı ülkeler Katolik olan Habsburger ailesinin Kutsal Roma İmparatorluğu üzerinde tek yetkili güç olmasını istemiyordu. Katolik olmasına rağmen Fransa kralı da bu görüşteydi.

Protestan olan Hollanda, İngiltere ve Fransa tarafından fonlanan Danimarka Kralı ilk saldırıyı 1625 yılında gerçekleştirdi fakat 1629 yılında savaşı kaybetti. 1630 yılında ise İsveç kralı saldırıya geçti. Hem Protestanları kurtarmak, hem de sınırlarını genişletmek istiyordu. İsveç de Fransa’dan para ve destek aldı. İsveç’in sayesinde Protestanlık tekrar güçlendi. Bunun ardından İmparator Kutsal Roma İmparatorluğunu Katolik yapma hedefinden vaz geçti. 1635 yılında Protestan prensliklerle barış anlaşması imzaladı ve imparatorluktan yabancıları kovmaya başladı.

Ama Fransa ve İsveç hala imparatorun elinde çok güç barındırdığını düşünüyordu. Böylelikle savaşın en uzun ve korkunç kısmı başladı. Fransa, İsveç ve müttefikleri birçok cephede kazandı ve imparatorluk çok güç kaybetti. 1641 Yılında uzun süren barış görüşmeleri başladı. Sonuç olarak artık savaşılmayacak, Katolik ve Protestan prenslikler aynı haklara sahip olacak ve isterlerse yabancı ülkelerle anlaşmalar yapabileceklerdi. Bu da imparatorun gücünü azalttı. Kuzey Almanya’nın büyük bir kısmı İsveç’in eline geçti. İspanya ve Hollanda arasında uzun süren bir savaş vardı. Bu anlaşmayla bu savaş da sonlandı. Hollanda da artık Yüce Roma İmparatorluğunun bir parçası değildi.