Papa IX. Gregory’nin Roma'nın Kedileriyle Olağandışı Savaşı

1227-1241 yılları arasında papalık görevini yürüten IX. Gregory’nin asıl ismi Ugolino Di Segni’dir. 13. yüzyıl papalarının en güçlülerinden biri olarak bilinen Gregory papalık engizisyonunun kurucusu, ilahiyatçı, kanon avukatı ve papalık savunuculuğu görevlerini yerine getiren kişidir. Katolik Kilisesi için uzun yıllar kabul edilecek olan Papalık Kararnamesi’ni hazırlamıştır. Bütün bunların dışında onun döneminde farklı efsanelerin anlatılmasına yol açan ve “kedilere karşı savaş açan papa” olarak tanınmasına neden olan olaylar yaşanmıştır.

IX. Gregory 1227 yılında III. Honorius’un halefi olarak papalık makamına çıktığında Honorius’un ılımlı politikasını sürdürmeye devam etti. Dönemin imparatoru olan II. Frederick’in söz verdiği Haçlı Seferi’nin gecikmesi, hem Sicilya hem de imparatorluk tahtını elinde tutmak istemesi Roma Curiası’nda imparatora karşı muhalefet oluşmasına neden oldu. Frederick’in samimiyetine güvenmeyen papa 1227 yılında onu aforoz etmiş ve yaptığını haklı çıkarmak için genelge yayınlamıştır.

1230’lu yıllara gelindiğinde IX. Gregory, imparatorla olan mücadelesine ara vererek dikkatini kilise içi sorunlara yönlendirmiştir. Sapkınlık sorununu ciddi bir problem olarak gören Papa, bu görev için 1231 yılında papalık engizisyonunu kurmuş ve sorumluluğu da Dominikenler’e vermiştir.

Papa IX. Gregory ile birlikte anılan başka bir konu da kedilerin öldürülmesi için verdiğine inanılan emirdir. Orta Çağ Avrupası, kültürel ve teknolojik açıdan Avrupa’nın en kötü dönemleridir. Bu nedenle bu dönemler fazla konuşulmak istenmeyen dönemler olarak bilinir. Batıl inançların ülkeyi yönettiği, insanların zihinlerinin hurafelerle doldurulduğu bu dönemde Papa IX. Gregory’nin kediler hakkındaki düşünceleri pek garip durmamaktadır. Anlatılanlara göre Papa IX. Gregory zamanında papalık soruşturmacısı olan Konrad von Marburg, Mainz Başpiskoposu tarafından Almanya'daki sapkınlığın kökünü kazımak için görevlendirilmiştir. Marburg, bu görev sonucunda bir kişinin itirafçı olması ile kedilerin şeytan olduğu inancını desteklemiştir. İtirafçının anlattığına göre; bir gece vakti karşısına çıkan devasa bir kurbağa kendisine yaklaşmış ve yanına geldiğinde bir insana dönüşerek onu öpmesini istemiştir. Korkuyla bu isteği yerine getirdiğini söyleyen itirafçı o andan itibaren Kilise ve Tanrı’yı tamamen unuttuğunu, bir ayine giderek orada büyük bir kedi heykeli önünde ritüel yaptıklarını anlatmıştır. İtiraflar sonucunda kedilerin şeytanlarla işbirliği içinde olduğu ve cezalandırılmaları gerektiği Papa’ya sunulmuştur. Bu olay sonucunda Papa’nın kedilere savaş açtığı anlatımları hız kazanmış ve günümüze kadar ulaşmıştır.

1233-1234 yıllarında Kilise ve Papa’ya sadık olanlar tarafından kediler yok edilmiştir. Bazı araştırmacılar bu durumun Ortaçağ’da yaşanan veba salgınına davetiye çıkardığı görüşünü desteklemektedir. Ancak tarihlere bakıldığında bunun çok olası bir ihtimal olmadığını söyleyen araştırmacılar bulunmaktadır. Çünkü veba Avrupa’ya 1347 yılında gelmiştir, bu da kedilerin öldürülmesi ve vebanın Avrupa’ya gelmesi arasında 114 yıl gibi bir zaman farkı olduğunu göstermektedir.

Papalığın kedilere karşı olan mücadelesinin yalnızca kedileri etkilemediği bilinmektedir. Bu durum sonucunda kedilerle yakın olan insanların da şeytanla ilişki içinde oldukları ve cadılık yaptıkları düşünülmüştür. Kadınlardan pek çoğu komşuları tarafından suçlanmaya başlanmıştır. Kiliseye olan bağlılıklarını kanıtlamak isteyenler kadınları cadılıkla suçlamış ve onları avlamışlardır. Ortaçağ’da yaşanan bu cadı avı hem kadınların hem de kedilerin yok edilmesine neden olmuştur.

Ortaçağ’da yaşanan bu garip hadise düşünüldüğünde kedilerin neden şeytan olmakla suçlandıkları merak edilmektedir. Avrupa’ya kedilerin Romalılar tarafından Mısır’dan getirildiği bilinmektedir. Tarım toplumları için önemli olan kediler, hasatların haşerelerden korunmasında son derece etkilidir. Et olmayan şeyleri yemedikleri için mahsule zarar vermezler. Bu nedenle başta Mısır olmak üzere antik medeniyetlerde kedilerin önemi büyüktü. Mısır’da bir ailenin kedisi öldüğünde cenazesinde aileden bir insan ölmüş gibi ritüeller uygulanır ve en iyi şekilde mumyalanırdı. Mısır’ın en popüler tanrıçalarından biri olan Bastet kedi, ev ve kadınlarla bağlantılıydı.

Mısır kadar olmasa da Yunan ve Roma için de kediler önemli kabul edilmekteydiler. Kedilere karşı sonradan oluşan nefretin pagan inançlarıyla olan ilgisine dair akademisyen Desmond Morris şöyle bir açıklamada bulunmuştur; “Dindar yobazlar, kendi amaçları doğrultusunda başkalarının kahramanlarını kötü adamlara dönüştürmek gibi kurnaz bir yönteme sık sık başvurmuşlardır. Bu şekilde daha önceki kültürleri koruyan antik boynuzlu tanrı, ilk olarak Hıristiyanlığın şeytanına dönüştü ve eski Mısır'ın saygı duyulan kutsal kedisi, Ortaçağ Avrupa'sının kötü büyücüsü haline geldi. Daha önceki bir dini inanç tarafından kutsal sayılan pek çok şey yeni bir din tarafından otomatik olarak lanetlendi. Böylece kedinin insanlıkla uzun süreli ilişkisinin en karanlık dönemleri başlamış oldu. Yüzyıllar boyunca zulüm gördü ve üzerine yığılan zulümlere Kilise'den tam destek verildi.”

Kedilere karşı yapılan bu suçlamalar ve ölümler Protestan reformunun, Kilise’nin halk üzerindeki hâkimiyetini kırması sonucu azalmıştır. Aydınlanma ruhu ile insanların düşünce özgürlüğüne sahip olmaları ve Kilise’nin fikirlerini eleştirmeye başlamaları kedilerin evcil hayvan olarak evde tutmanın yolunu açmıştır. Özellikle Kraliçe Victoria’nın Mısır’a olan ilgisi kedilerin değer görmesini sağlamıştır.

Papa IX. Gregory ile Roma'nın kedileri arasında “Kedilerin Savaşı” olarak anılan çatışmanın anlatıldığı şekilde olup olmadığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak Ortaçağ’da kedilerin ve kadınların, cadılık ve şeytanlık ile suçlanarak öldürüldükleri ve bu katliamların Kilise nedeniyle yaşandığı ortadadır.