Pagan Kıyılarından Hıristiyan Krallıklara Anglo-Saksonlar

Anglo-Saksonlar, İngiltere'nin kültürel manzarasını şekillendirmeye devam eden dinamik ve etkili bir halk olarak ortaya çıkmışlardır. V. yüzyılda Britanya Adaları'na göç eden Germen kabilelerinden gelen Anglo-Saksonlar, erken dönem İngiliz toplumunun yönetimi, kültürü ve dili üzerinde silinmez izler bırakmışlardır. Anglo-Saksonlar, göçlerinden ve yerleşimlerinden güçlü krallıkların kurulmasına kadar İngiltere'nin ayrı bir varlık olarak ortaya çıkışının temelini oluşturan canlı ve karmaşık bir medeniyet oluşturmayı başarmışlardır.

Anglo-Saksonlardan önce Britanya sonra Roma İmparatorluğu’nun hâkimiyeti altındaydı. M.Ö. 55-54 yıllarında ele geçirilen Britanya üzerinde başlangıçta etkili bir yönetim kurulmamıştır. Sezar döneminden yaklaşık 120 yıl sonra Britanya, Roma İmparatorluğu tarafından yeniden ele geçirilmek istenmiştir. Britanya’nın yerli halkı olarak bilinen Keltler, Roma’nın savaş başarısı karşısında çaresiz kalmış; Britanya’yı yeniden ele geçiren Romalılar, bölgeye yerleşmeye başlamış ve zaman içerisinde iki kültürün iç içe yaşaması sonucunda Roman-Britan adı verilen bir kültür doğmuştur.

Britanya yerlilerinin Pagan inanınca sahip oldukları bilinmektedir. Ancak Hıristiyanlığın hızla Roma İmparatorluğu’nda yayılması Britanya’da yaşayan Romalıları da etkilemiştir. Britanya’da yaşayan halk da Romalıların Hıristiyanlık inancından etkilenmiş ve yerli halkın büyük bölümü Hıristiyan olmuştur.

IV. yüzyılda başlayan ulusların büyük göç hareketleri, tüm dünyada olduğu gibi Britanya’da da yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Roma İmparatorluğu’nun bazı bölgelerinde yaşanan mücadeleler Britanya’daki askerlerin zorunlu olarak Kıta Avrupası’na yönlendirilmesine neden olmuştur. Bu durum Romalıların Britanya’dan ayrılması sonucunu doğurmuş, Britanya’ya yeni göçlerin olacağının ve bu yeni göçlerin yeni bir dönemi başlatacağının işaretleri olarak kabul edilmiştir.

Roma’nın Britanya’yı terk etmesi üzerine Angıllar, Jütler, Saksonlar ve Frizyalılar’ın bölgeye göç etmeye başlamışlardır. Britanya'ya göç eden Saksonları kıtadakilerden ayırmak için Anglo-Saksonlar ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Bölgedeki Anglo-Sakson nüfusu ise hızla artmıştır. Britanların yaşadıkları baskın ve işgaller sonucunda Britanya’nın girdiği savaşta kendilerine yardımcı olmaları şartı ile Anglo-Saksonlar’a topraklarının doğu kısmını vermeyi ve savaş süresince askerlerine yiyecek tedarikini yapmayı söz vermişlerdir. Zamanla Anglo-Saksonlar kendilerine verilen yiyeceğin yeterli olmaması gibi nedenlerle isyan çıkarmaya başlamıştır. Bu isyanlar büyük bir çatışmaya dönüşmüş ve uzun süren bir savaşa neden olmuştur. Sonunda barış sağlanmasına rağmen Anglo-Saksonlar bugünkü İngiltere’nin büyük bir kısmını ele geçirmeyi başarmıştır.

M.S. 650 yılında Anglo-Saksonlar kendi krallıklarını kurabilecek güce ulaşmışlardır. Bu dönemde kurulan yedi krallığın isimleri şöyledir; Mercia, Northumbria, Doğu Anglia, Essex, Sussex, Wessex, Kent. Britanyalılar, birbirleriyle savaştıkları kadar Keltler ve Piktlerle savaşmışlardır. M.S. 850'ye gelindiğinde Northumbria, Mercia ve Wessex birleşerek büyük bir Anglo-Sakson krallığı haline gelmiştir.

1066 yılında yaşanan Norman Fethi ile İngiltere Kralı II. Harold’ın yenilgiye uğramış ve Normandiya’nın yeni kralı Norman Dükü William olmuştur. Bu olay Anglo-Saksonların sonunu getirmiş, Norman yönetiminin ise başlangıcı olmuştur.

Anglo-Saksonlarla ilgili verilen bu bilgilere rağmen gerçekte Saksonların nereden geldiklerinin son derece belirsiz olduğu kabul edilmektedir. Saksonlara dair herhangi bir yazılı kayıt olmaması sebebiyle kültür ve dinlerine dair de herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Dinlerine dair kutsal bir kitaba, ayinlerine ve gelenekleri hakkında bir kayıta rastlanmamış; bu bilgilere Hıristiyan yazarların eserlerinden ulaşılmıştır. Ancak bu bilgilerin kesinliği şüphelidir.

Anglo-Saksonlar V. yüzyılda Roma işgalinin sona ermesinden 1066'da Normanlar'ın işgaline kadar İngiltere'de yarım bin yıldan biraz fazla bir süreyi egemen güç olarak geçirmiştir. Elbe Nehri'nin kuzeyinden günümüz Almanya'sında Holstein'dan Kuzey Denizi'ne kadar uzanan bölgede yaşayan bir Germen halkı olarak bilinmektedir. Her ne kadar dönemleri sonunda yerini yeni hanedanlara ve etkilere bırakmış olsalar da Anglo-Saksonların katkıları modern İngiltere'nin dokusunda halen varlığını sürdürmektedir.