Modern ve Öncü Japonya’nın Mimarı: Meiji Restorasyonu

Yüzyıllar boyunca dış dünyaya kapalı ve kast sistemi ile yönetilen Japonya, ABD’nin baskısı sonucu dış dünyaya açılmıştır. Geleneksel ve toplumsal hiyerarşi üzerine kurulu Japon toplumu, yenilik yanlısı İmparator Meiji’nin başa geçmesi ile birlikte çeşitli reformlarla modernleşme adımları atılmıştır.

Coğrafi konumu itibari ile dış dünyaya kapalı olarak yüzyıllar boyunca yaşayan Japon toplumu, yakın coğrafyalara küçük çaplı saldırılar haricinde önemli bir tarihsel sürece şahit olmamıştır. Sembolik olarak ülkenin başında imparator olmakla birlikte ülke Şogunlar tarafından yönetilmiştir.

Zamanla çeşitli sömürge ülkelerinin baskına maruz kalan Japonya, 1854 yılında ABD donanmasının baskısına uğrayarak Kanagava Anlaşması’nı imzalamış, kapitülasyonlar yoluyla dış dünyaya açılmıştır. Yenilikçi bir yapıya sahip olan Meiji’nin imparator olması ile birlikte Japon modernleşme süreci başlamıştır. İlk olarak iç reforma giden imparator, Şogunluk rejimini kaldırmış ve toplumsal hiyerarşiyi düzenlemiştir.

Toplumunun genelini sisteme dahil etmek isteyen imparator bir yandan da modernleşmede örnek alınabilecek ülkeleri gözlemlemek amacıyla çeşitli ülkelere heyetler yollamıştır. Iwakura Tomomi liderliğinde çeşitli ülkelerde incelemelerde bulunan heyet gözlemlerini bir rapor şeklinde hazırlayarak imparatora sunmuştur.

Batı toplumunda geçirilen zamanda edinilen bilgi ve gözlemler Japon toplumunun yapısına uyacak şekilde düzenlenerek yürürlüğe konulmaya çalışılmıştır. Batı toplumunun eksikleri ve hataları da detaylı olarak incelenerek Japon modernleşmesine yansımaması sağlanmıştır.

Ülkenin idari birimleri yeniden düzenlenmiş başkent Kyoto’dan Tokyo’ya taşınmıştır. Ordu yeniden düzenlenerek Samuraylar orduya dahil edilmiştir. İdari ve adli sitemin daha kolay işletilmesi için modern iç güvenlik birimi ve posta teşkilatı kurulmuştur. Ekonomik olarak eksiklikler incelenerek Merkez Bankası kurulmuş ve Japon Yeni basılmıştır.

Çeşitli Batı ülkelerinde vakit geçiren heyetin hazırladığı rapor doğrultusunda ülkelerin en iyi oldukları alanlar belirlenerek Japonya’ya uyarlandı. Eğitimli insanlar tekrar Batıya gönderilerek sitemin oturması adına bilgi edinmeleri istendi. Belirli bir birikime ulaşan öğrenciler zamanla ülkelerine dönerek modernleşmeye katkı sağlamaya devam etmiştir.

Sosyal statüye orantılı şekilde eğitime katılma oranı varken, toplumun her kesimin eğitime katılması sağlandı. Cinsiyet farkı gözetilmeden çocuklar eğitime adapte edildi. Alfabeyi değiştirmeye yönelik tartışmalar ve söylemler olmakla birlikte kültürel değerlerin korunması amacıyla her hangi bir değişikliğe gidilmemiştir.