Lanetli Şehirler Sodom ve Gomore

Sodom ve Gomora, doğaüstü yollarla tahrip olan iki antik kenttir. Bu şehirler, apaçık günah ve yaptıkları kötülüklerle anlatılagelmiştir. Eski Ahit'teki Tekvin kitabında yer alan Sodom ve Gomora’dan Kuran’da da bahsedilmektedir. Sodom ve Gomora kıssası, Tanrı'nın gazabının ne denli yıkıcı olabileceğine dair uyarıcı bir örnek sunmaktadır.

Ortodoks Yahudiler ve Hıristiyanlar, Lût kavminin yok oluşuna yol açan şeyin Sodom ve Gomora halklarının yaygın eşcinsel davranışlar (sodomi) sergilemeleri olduğunu savunurlar. Bu şehirler, Ölü Deniz’e kıyısı bulunan ve İncil’de de adı geçen Pentopolis’in (beş şehirin) ikisi olarak tanımlanır.

Kur’an-ı Kerim’de yirmi yedi yerde adı geçen Lût peygamber, Hz. İbrahim’in yeğenidir ve aynı dönemde yaşamışlardır. Rivayete göre Hz. İbrahim ile Hz. Lût, Kenan topraklarında çoban olarak sürülerini otlatmaktadırlar. Hayvanları bereketlendikçe ülke ikisine de yetmez. Bunun üzerine İbrahim peygamber ayrılmaları gerektiğine karar verir ve gideceği yeri seçme hakkını Lût aleyhisselama verir. Hz. Lût, Hz. İbrahim’e yakın yerlerden biri olan Ölü Deniz’in kuzeyindeki Şeria Vadisi’nin bol sulu ovasını seçer ve havzanın beş zengin kentinden biri olan Sodam’a yerleşir.

Kuran’da anlatılanlara göre bu kavimde dünya üzerinde görülmemiş bir sapıklık olan eşcinsellik yaygınlaşmıştı. Hz. Lût, kavmine Allah’ın ilahi tebliğini getirdiğini, yol göstericiliğini kabul etmelerini ve bu sapıklıktan vazgeçmelerini söylemiştir. Yaptıklarının büyük günah olduğunu bildirmiş ve doğru yola gelerek günahlarından tövbe etmelerini öğütlemiştir. Kavmi ise Hz. Lut’un peygamberliğini inkâr etmiş, onu ciddiye almamış ve sürgün etmekle tehdit etmiştir. Bunun sonucunda Lût aleyhisselam azabını getirmesi için Allah’a dua etmiştir.

Sodom ve Gomora'nın anlatımı Eski Ahit’in Yaratılış bölümünde yer alır. Tanrı, İbrahim'e Sodom ve Gomora'nın büyük günahlarından dolayı yok edileceğini bildirir. İbrahim orada yaşayan kötüler ve günahkârlarla beraber günahsız insanların, özellikle de yeğeni Lut ve ailesinin öldürülmemesi gerektiğini söyleyerek onlara merhamet etmesi için Tanrı’ya yalvarır. Hz. İbrahim Tanrı’ya, eğer elli masum ve dindar insan bulursa onları bağışlayıp bağışlamayacağını sorar. Tanrı İbrahim'e, eğer elli doğru kişi bulursa şehri onlar için bağışlayacağına dair güvence verir. İbrahim daha sonra masum ve dindar bulma sayısını on kişiye kadar azaltır ve aynı soruyu sorar. Tanrı şöyle yanıt verir: "Sodom ve Gomora kasabalarından toplamda on kişi uğruna onu yok etmeyeceğim."

Bunun üzerine Tanrı insan kılığında iki meleği İbrahim Peygamber’in yeğeni Lût’a misafir olarak gönderir. Bunu haber alan Sodom halkının bir kısmı Lût’un yanına giderek gelenlerin kim olduğunu sorarlar. Niyetlerinin kötü olduğunu anlayan Lût dil dökerek onları vazgeçirmek ister, onlara kızlarını teklif eder fakat sonuç değişmez. Bu noktada araya giren melekler, Lut’un evini kuşatan kapı önündeki Sodomlular’ı kör eder. Halk arasında yalnızca Lut ve ailesini doğru bulan melekler, Lût’a ailesi ile birlikte hızla şehri boşaltmasını ve arkasına bakmaması gerektiğini söylerler. Lût söyleneni dinleyerek karısı ve iki kızını da yanına alıp arkasına hiç bakmadan şehirden ayrılır. Lut'un karısı şehre bakar ve şehrin bir tuz sütununa dönüştüğünü görür.

Bu anlatım Kur'an'dakine benzemektedir ancak şehirler Kuran’da isimleriyle birlikte anılmamaktadır. Hz. İbrahim, Lut'un kavmi için yalvarır ama kendisine azabın önlenemeyeceği söylenir. Haberciler Hz. Lut’a halkının kaderini anlattığında kızlarını kalabalığa gösterir ve ayette geçtiği şekliyle “işte benim kızlarım, bunlar sizin için daha temizdir” der. Lut’a geceleyin kızlarıyla birlikte kaçması söylenir fakat karısının diğerleriyle aynı kaderi paylaşacağı konusunda uyarılır.

Yapılan çalışmalarda arkeologlara göre şehir, bugünkü İsrail-Ürdün sınırlarında yer alan Tuz Gölü’nün (Ölü Deniz) yakınlarında bulunmaktadır. Bilim insanlarının verilerine göre bölgede yıkımın bir sembolü olarak çok fazla miktarda kükürt bulunmaktadır. Bu sebeple bölgede ne hayvan ne de bitki türünde hiçbir canlıya rastlanamamaktadır.

Volkanik patlamalar sonucu ortaya çıkan kükürt elementi, Kuran’da Lut kavminin helaki olarak bildirilen “deprem ve volkanik patlamalar” ifadeleriyle uyuşmaktadır. Lut kavminin yerleşmiş olduğu havza helak sırasında çökmüş, yağan asitli yağmurlarla bölge bugünkü Ölü Deniz'e dönüşmüştür. Şehrin önemli bir kısmının ise Ölü Deniz'in altında kaldığı tahmin edilmektedir.