Konyalı Hıristiyanlar ve Marunilik

Maruni cemaatinin kurucusu Aziz Marun’dur. 4. yüzyılın ortalarında Suriye'de doğan Marun, davet çalışmalarıyla pek çok takipçi edinmiş, bölgesinde öne çıkan bir din adamı olmuştur. Bu hareketten doğan dini topluluk, modern Maruniler’dir.

Zamanla müntesipleri artarak bölgede yeni manastırlar kuran cemaatin monofizitliğe karşı olması, Doğu kiliseleri içinde müstakil bir kilise olmalarına sebep olmuştur. Bölgede yalnızlaşan Maruniler daha güvenli buldukları Lübnan dağlarına göç ettiler. Sarp kayalıklar onlar için kilise ve manastırlarını inşa ettikleri dış etkilerden soyutlanmış sığınak yerleri olmuştur. 11. yüzyıldan sonra Haçlı seferleriyle yeniden Katolik dünyayla irtibata geçip kurumsal papalığın yörüngesine girmişlerdir.

1860 yılında Lübnan’da Dürzilerle yaşanan iç çatışma nedeniyle göç etmek zorunda kalan Maruniler’in bir kısmı Konya’ya yerleşmiştir. Konya’ya geldikten sonra kentte etkin bir cemaat olarak yer aldılar. Dini, ticari, kültürel faaliyetler ile kent yaşamına çeşitli katkılar sunmuşlardır.

1901 yılında yapılan Konya Fransız Katolik Kilisesi civarında kendi mimarilerini taşıyan binalar inşa ederek yaşamlarını bu alan içerisinde sürdürdüler. Bugün Mimarlar Odası binası, Atatürk Müzesi olarak kullanılan binalar o dönemde çeşitli ihtiyaçlar için yapılmıştır. Bu mimari üsluba sahip çeşitli yapılar aşağıdaki haritada görüldüğü şekilde günümüzde de ayaktadır.

Maruni Cemaati’nin Konya kent hayatına tesir etmiş meşhur üyeleri vardır. Bunlardan birisi Araboğlu Kosti’dir. Bu kişiyle ilgili kayıtlarda kısıtlı bilgiler bulunmaktadır. Kent merkezinde Araboğlu Kosti’nin 1900’lerin başında inşa edilmiş bir konağı vardır. Bu konağın olduğu yer günümüzde de Araboğlu Makası olarak anılır. Konak bir süre Fransız okulu olarak hizmet vermiş daha sonra Fransız Hastanesi’ne dönüşmüştür.

Günümüzde toplam nüfusları 1,5 milyona ulaşan Maruniler başta Lübnan olmak üzere Ortadoğu’nun çeşitli ülkelerinde yaşamaktadır. Fransa, ABD, Kanada, Güney Amerika, Avustralya, Arjantin, Brezilya gibi ülkelerde yaşayan çeşitli meslek gruplarında çalışan pek çok Maruni vardır. 1943’te bağımsız Lübnan Devleti kurulduktan sonra ülkenin dengeleri açısından önemli bir pozisyona gelmişlerdir. Farklı din ve mezheplerin koalisyonuyla yönetilen Lübnan’da cumhurbaşkanı seçimi Maruniler arasından yapılmaktadır. 

Dünyaca ünlü yazar Amin Maalouf da Maruni kültüründen gelmektedir. O coğrafyanın duygu ve düşünce dünyasını yazarak ün kazanmıştır.