Kimyasal Terör: Aum Shinrikyo

Aum Shinrikyo 1984’te Tokyo’da yoga eğitmeni Shoko Asahara tarafından küçük bir odada yoga ve meditasyon okulu olarak kurulan, Hindiuzim ve Budizm inançlarını sentezleyen, 15 kişi ile başlayıp kısa sürede 50.000 kişiye ulaşan terör örgütüdür.

Aum Shinrikyo’nun kısa sürede yayılmasının nedeni, Uzak Doğu’daki dinlerin ortak öğretisi olan yogayı ve dünyadaki en yaygın din olan Hristiyanlığı sentezlemesidir. Farklı ülkelerden, toplumun farklı kesimlerinden insanlara hitap etmiş ve kısa sürede bünyesine katmıştır.

1989 yılına kadar öğretilerini devam ettiren bu örgüte 1989 yılında Japon hükümeti tarafından dini grup statüsü verilmiştir. Japon kanunlarına göre dini statü verilen gruplar vergi ve adli soruşturmalardan muaf tutulmaktadır. Terör grupları örgütlenme, finans ve propaganda gibi birçok alanda devletin engellemeleri ile karşı karşıya iken dini gruplara karşı böyle uygulamalar söz konusu olmamıştır. Aum örgütü için bu durum büyük bir avantaja dönüşmüştür.

Aum güçlü bir örgüt yapısına sahip olmuştur. Örgütün lideri Shoko Asahara’ya koşulsuz itaatin sağlanacağı bir hiyerarşi oluşturulmuştur. Örgüt içerisinde farklı konulardan sorumlu “bakan” olarak adlandırılan üst düzey yetkililer atanmıştır. Örgütün işleyişi ve hedeflerine yönelik konular belli aşamaları geçmiş, sadece üstlerin güvenini kazanmış kişiler tarafından bilinmektedir. Bu güçlü örgütlenme sayesinde örgütten bilgi sızdırılma ihtimali en aza indirilmiştir.

Aum, Japon hükümetinin de desteğini alarak bünyesine bürokratları da katmaya ve hükümet içinde örgütlenmeye başlamış, ciddi bir yapılanma oluşturmuştur. Japon hükümetinden aldığı bu destek örgütün insan kaynakları açısından önünü açmış ve kuruluşunun üstünden fazla zaman geçmeden örgüt menkul ve gayrimenkul mallara sahip olmuştur. Amerika, Almanya, Rusya ve Sri Lanka gibi ülkelerde ofisler açmalarıyla birlikte oluşumlarına uluslararası bir statü kazandırmışlardır. Bununla birlikte örgüt dini boyuttan uzaklaşmış, politik hedeflere doğru yönelmiştir. Bunun ilk etkisi 1990 Japon yasama organı National Diet (Kokkai) seçimlerinde görülmektedir. Hükümet içerisindeki yapılanması ve uluslararası boyuta taşıdığı etkisi düşünüldüğünde seçimin kaybedilmesi Aum örgütü için büyük bir şoka sebep olmuştur. Ancak seçim örgüt açısından bir dönüm noktası teşkil etmiştir ve örgüt şiddete yöneltmiştir.

Örgüt uluslararası bağlantılarını kullanarak konvansiyonel saldırı silahı tedarik etmiş, kimyasal ve biyolojik silah üretimine başlamıştır. Japon hükümeti dini statü verdiği bu oluşumun perde arkasını geç fark etmiş ve bedelini ağır bir şekilde ödemek zorunda kalmıştır.

Silah üretimini üst noktaya taşıyan örgüt 1995 yılında dünya tarafından tanınacağı saldırısını gerçekleştirmiştir. 20 Mart’ta Tokyo metrosunda sarin gazı ile gerçekleştirdiği saldırı sonucunda 13 kişi hayatını kaybetmiş ve binlerce kişi yaralanmıştır. Japon hükümeti dini statü verdiği Aum örgütünden gelen bu saldırıya hazırlıksız yakalanmıştır.

Japon hükümeti metro saldırısının ardından gerekli soruşturmaları başlatmış, 1989 yılında ünlü avukat Tsutsumi Sakamoto ve ailesinin kimyasal bir çözelti ile öldürüldüğü davanın sonuçlanmasıyla faillerinin Aum örgütüne mensup olduğu anlaşılmıştır. Avukat Tsutsumi Sakamoto örgüt aleyhine çalıştığı için öldürülmüştü. Beş yıl sonra sonuçlanan bu dava Aum Shinrikyo’nun ilk kimyasal ve biyolojik saldırısını 20 Mart 1995’te değil 1989’da Tsutsumi Sakamoto ve ailesine gerçekleştirdiği kayıtlara geçmiştir.

Japon hükümeti gerekli önlemleri alarak örgüt lideri Shoko Asahara ve örgütün önde gelen isimlerini idam etmiştir. Örgütün geri kalan mensupları Aleph ve Hikari no Wa olarak iki gruba ayrılmıştır. Bu guruplar Aum Shinrikyo gibi terör örgütü olarak ilan edilmemiş ancak “tehlikeli dinler” olarak tanımlanmıştır. Aleph ve Hikari no Wa grupları, akım olarak günümüzde de varlıklarını sürdürmeye devam etmektedir.