İslam'ın İkinci Büyük Buluşması: Bishwa Ijtema

Bishwa Bengalce "dünya", ijtema ise Arapça 'içtima' yani "toplantı" anlamına gelir. "Dünya Toplantısı" anlamına gelen Bishwa İçtiması (Bishwa Ijtema), Bangladeş'in Dakka kentinin eteklerinde, Turag Nehri'nin kıyısındaki Tongi'de yılda bir kez gerçekleştirilen Müslüman toplantısıdır. Hacdan sonra dünyanın en büyük İslam buluşması olarak bilinir.

18. yüzyıl sonlarında Bengal topraklarında İngilizlere karşı bazı İslam reformları ortaya çıkmıştır. Bu reformlardan birini de Tebliğ Cemaati gerçekleştirmiştir. Şeriata olan bağlılığı göstermek ve İslamiyet’i yaymak amacıyla harekete geçmiş ve "Bishwa Ijtema" adlı programı gerçekleştirmeye başlamışlardır. Bangladeş ülkesi resmi olarak 1971’de kurulmuştur. Bugünkü Bangladeş 18. yüzyılın ortalarında Hindistan’da hüküm süren Babür İmparatorluğu’nun bir parçasıdır. Daha önceki yüzyıllarda (1352-1576) kurulan Bengal Sultanlığı sebebiyle buralara Bengal toprakları denirdi.

Tongi'de yapılacak program için her sene Bangladeş Hükümeti'nin yardımıyla bölgeye her sene geniş bir çadır kurulur. Programın yapılacağı bölgeye ulaşımı kolaylaştırmak için havayolu, demiryolu ve karayolu olmak üzere devlet tarafından işletilen pek çok lojistik şirket tarafından yardım sağlanır. Düzenli yemek pişirilmesinde ve dağıtılmasında, iç hareketliliğin sağlanmasında pek çok kişi gönüllü olarak hizmette bulunur. Katılım yoğun olsa da pek çok polis, güvenliği sağlamak için programda görev alır. Programın maddi ihtiyaçlarının yarısını İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) karşılarken, diğer yarısını da hayırseverler karşılar. 2001'de katılımcı sayısı yaklaşık 2 milyon iken 2010 yılında ise bu sayı yaklaşık 5 milyon olmuştur.

Bishwa İtjema ile ilgili dikkat çekici kısım ise programın yapıldığı yer olan Tongi ilçesinin dini açından herhangi bir öneminin olmamasıdır. Lakin kendi başına kutsal bir yer olmamasına rağmen her yıl  bu yer milyonlarca Müslümanı ağırlar. Program, ilk olarak 1950’lerde Doğu Bengal’in Dakka şehrinde düzenlenmeye başlanmıştır. Katılımcıların artmasıyla Bangladeş hükümeti, Tebliğ Cemaati’ne şehrin dışında yer alan Tongi ilçesindeki 160 dönümlük geniş bir araziyi tahsis etmiştir.

Sadece Bangladeş’ten değil dünyanın pek çok ülkesinden programa katılım sağlanır. Katılımcı yelpazesi her yıl biraz daha genişler. Hindistan, Pakistan, Katar, Kuveyt, Japonya, Malezya, Afganistan, Endonezya, Filipinler, Suriye, Bahreyn, Ürdün, Türkiye, İngiltere, Almanya ve daha pek çok ülkeden katılım gerçekleşir. Bishwa İjtema için 2023 yılında 70 ülkeden toplam 4518 yabancı misafir Dakka Havalimanı'na gelmiştir. Bunun dışında kara yoluyla da çok fazla yabancı ülkeye giriş yapmıştır.

Bu programda siyasete yer yoktur. Programın temel amacı İslam’ın temel ilkelerini canlandırmak ve barışa teşvik etmektir. Katılımcılar, dua eder ve dünyanın dört bir yanından gelen İslam alimlerinin verdiği vaazları dinlerler. Programın açılış konuşması cuma günü sabah namazından sonra yapılır. Vaazlar, genellikle İslam alimleri tarafından okunur. Çeşitli İslam alimleri tarafından verilen dersler ve vaazlar eş zamanlı olarak Bengalce, Arapça, Urduca, Tamilce ve Malayca dahil olmak üzere birçok farklı dile çevrilir. Ayrıca gençleri evliliğe teşvik amaçlı programın ikinci gününde toplu nikah törenleri yapılır. The Daily Star'a göre 2010 yılında 108 çift bir günde evlenmiştir.

Programda Kuran’ı Kerim ve hadis dersleri yer almaktadır. Ayrıca meslekler, cemaatlerin oluşturulması ve çeyizsiz evlilik gibi tartışmalı konular hakkında da vaazlar verilmektedir. Her yıl katılımcı sayısının artması sebebiyle izdihamı engellemek için 2010'dan itibaren programın iki bölüme ayrılmasına karar verilmiştir. Programın gerçekleşecek ilk bölümünde, Bangladeş'in belirlenmiş 32 bölgesindeki kişilerin, ikinci bölümünde de ülkenin geri kalan bölgelerindeki kişilerin programa katılmalarına izin verilir. Yabancılar kendi tercihlerine göre herhangi bir bölüme katılabilirler.

2015'ten itibaren ise program dört bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde Bangladeş'in belirlenmiş 16 bölgesindeki kişilerin, ikinci bölümünde de diğer 16 bölgedeki kişilerin programa katılmalarına izin verilmektedir. Ülkenin geri kalan 32 bölgesindeki kişilerin ise gelecek yıl yapılacak olan programa katılmalarına karar verilmiştir. Günümüzde program 3 gün sürmektedir. Programın ilk bölümü ocak ayının ikinci cuma günü sabah namazıyla başlar ve pazar günü "Akheri Munajat" adı verilen son dualarla son bulur. İkinci bölüm ise diğer cuma günü başlayıp pazar günü dualarla bitmektedir.