İslam Milleti: Nation of Islam (NOI)

“Nation of Islam” yani İslam Milleti, 1930'da kurulan ve geleneksel İslam'ın unsurlarını siyah milliyetçi fikirlerle birleştiren öğretileriyle tanınır. Bir Afro-Amerikan hareketi ve örgütüdür. Bu hareket, ırksal birliği ve kendi kendine yetmeyi teşvik eder. Ayrıca kendi aralarında katı disipline sahiptir.

İslam, Amerika Birleşik Devletleri'ne köleleştirilmiş Afrikalı Müslümanlar tarafından getirildi ve 19. yüzyıl boyunca ülkede küçük de olsa varlığını sürdürdü. Mirza Gulam Ahmed (1839-1908) tarafından Hindistan'da kurulan, alışılmışın dışında bir tarikat olan Ahmediyye hareketinin ve bağımsız bir Siyah Müslüman hareketinin Fas doğumlu lideri olan Şeyh Ahmed Faysal önderliğinde (1891-1980) yeniden ortaya çıkmıştır. Bu şekilde 1930'da Wallace Fard Muhammad tarafından Nation Of İslam yani İslam Ulusu (NOI) Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuştur. Bu hareket, İslami geleneklerden oldukça farklı bir İslam biçimini uygulamaktadır. Hatta kimi âlimler bu akımı yeni dini bir hareket olarak da yorumlamaktadır.

Fard Muhammed'in 1934'te ortadan kaybolmasının ardından Elijah Muhammed NOI'nin liderliğini üstlendi. Elijah Muhammed liderliği üstlendikten sonra Ford Muhammed’in son gelen Allah olduğunu söyledi. Muhammed, Fard'ın eksikliğini hissettiği güçlü liderliği ve tutarlı bir teolojiyi sağladı. Onun öğretileri tek tanrıcılık, Allah'a teslimiyet ve güçlü bir aile hayatı gibi İslam'ın temel ilkelerinin çoğunu içeriyordu ve bu ilkeler kilise okullarında teşvik edildi. Elijah ayrıca domuz eti yemeyi ya da tütün, alkol veya yasadışı uyuşturucu kullanmayı reddetmek gibi geleneksel İslami davranış uygulamalarını da ödünç aldı. Bu inanç ve uygulamaları özellikle Afrikalı Amerikalılara hitap etmek üzere tasarlanmış bir mite bağladı. Elijah Muhammed, beyaz ırkın Siyah bir bilim adamı olan Yakup tarafından yaratıldığına ve yarattığı bu beyaz ırklı insanların içsel tanrısallığının olmadığına; şiddete eğimli olduğuna inanıyorlardı. Allah'ın, bu şeytani ırkın 6.000 yıl boyunca gücü elinde tutmasına izin verdiğine inanıyordu. Beyaz insanların zamanı 1914'te dolmuştu ve 20. yüzyılda siyahların egemenliği hüküm sürecekti. Bu mit, ekonomik açıdan kendi kendine yeterlilik, siyahlara ait işletmelerin geliştirilmesi ve Georgia, Alabama ve Mississippi eyaletlerinden ayrı bir siyah ulusunun yaratılması talebini destekliyordu. Elijah ayrıca takipçilerini "köle" isimlerini bırakıp Müslüman isimleri ya da çoğu durumda kölelikte kimliklerini kaybettiklerini ve gerçek isimlerini bilmediklerini ifade eden bir "X" işareti kullanmaya teşvik etti.

NOI, 1950’lerin sonu ve 1960’ların başında daha fazla tanınmaya başladı. Bunun nedeni de siyah milliyetçi aktivist Malcolm X ve boksör Muhammed Ali gibi bilinen kişilerin de NOI’ye katılmasıdır. İkinci Dünya Savaşı sırasında takipçilerinin askerlik hizmetini reddetmesini savunduğu için bastırılan NOI, 1950'lerde karizmatik genç bir lider olan ve daha çok Malcolm X olarak bilinen Malcolm Little'ın NOI’nin başına geçmesiyle yeniden toparlandı. Malcolm X birçok kişiyi harekete kazandırdı ancak hac yaptıktan sonra bütün düşüncesi değişti. Haziran 1964'te beyaz ırkı değil ırkçılığı adaletin düşmanı olarak tanımlayan Afro-Amerikan Birliği Örgütü'nü kurarak NOI’den ayrılmış oldu. Ancak yeni görüşlerini tam olarak ifade edemeden Manhattan'ın Washington Heights semtinde bir konferans verirken suikasta kurban gitti. Suç nedeniyle İslam Milleti’nin üç üyesi tutuklandı.

1975'te Elijah'ın ölümü üzerine NOI’nin liderliğini üstlenen ve daha sonra Warith Deen Mohammed adını alan oğlu Wallace'a başa geçti. Malcolm X’ten derinden etkilenmiş olan Wallace, kısa süre içinde NOI’de bir dönüşüm başlatarak adını Batı'daki Dünya İslam Topluluğu ve 1978'de Amerikan Müslüman Misyonu olarak değiştirdi. Irkçı ve milliyetçi doktrinleri inancını da yavaş yavaş terk etti. Bu değişiklikler 1985 yılında Amerikan Müslüman Misyonu'nun başkanlığından istifa etmesi ve örgütü feshetmesiyle sonuçlandı. Eski üyelerin çoğunluğu onu takip ederek daha geniş bir Müslüman topluluğuna katıldı ve burada geniş çapta saygı duyulan bir lider olarak kaldı. Warith Deen Mohammed’in düşünceleri aralarında Elijah Muhammed'in kardeşi John Muhammed ve ulusal lider Silis Muhammed'in de bulunduğu bazı eski üyeler tarafından reddedildi. Her ikisi de İslam Milleti olarak adlandırılan ve Elijah Muhammed'in öğretilerini devam ettiren iki yeni örgüt kurdular. Yetenekli bir hatip olan Farrakhan, örgütüne sadece birkaç bin taraftarla başladı ama kısa sürede ulusal hareketi yeniden kurdu. Elijah Muhammed'in kitaplarını yayınladı, The Final Call adlı bir dergi çıkardı ve sonunda Elijah Muhammed'in Chicago'daki eski camisini satın alarak İslam Milleti’nin yeni merkezi olarak açıkladı. Ayrıca hareketi uluslararası alanda genişleterek İngiltere ve Gana'da merkezler açtı. Farrakhan, Afro-Amerikan iş dünyasını teşvik etmesi ve uyuşturucu bağımlılığı ile yoksulluğu azaltma çabaları nedeniyle ülke çapında sürekli destek kazandı. Farrakhan 2000 yılında prostat kanserine yakalandıktan sonra ırkçı söylemlerini azalttı ve grubu Sünni İslam'a doğru kaydırdı.