İnsanlar Neden Kravat Takar: Kravatın Öyküsü

Hemen hemen her erkeğin dolabında bulunan özel günlerde ya da işe giderken tercih ettiği kravatın tarihi M.Ö. 221 yılına kadar uzanmaktadır. İnsanların boyunlarına kravat benzeri bir bez taktığına dair bilinen ilk kanıtlar “Terracotta Army” olarak bilinen kilden asker heykellerinde bulunmuştur. M.Ö. 221 yılında, Çin İmparator’u Qin Shi Huang’ın askerlerinin boyun atkısı taktığına inanılmaktadır. Bu da onları modern kravatların bilinen en eski öncüleri yapmaktadır. Bu kravat benzeri bezi o günlerde bir güç kaynağı olduğuna inanılan adem elmalarını korumak için takmaktaydılar.

Benzer bir boyunluk Roma’da Trajan’ın sütununda da görülmüştür. İmparator Trajan, M.S. 98 ile M.S. 117 yılları arasında Roma’yı yönetmiş ve Roma İmparatorluğun sınırlarını genişletmiştir. Trajan’ın askeri fetihlerini en iyi M.S. 113 yılında inşa edilen Trajan’ın mermer sütunu göstermektedir. Burada birkaç asker kravata benzer boyunluklar takarken tasvir edilmiştir.

1635’te 30 yıl savaşları sürerken Fransız Kralı XIII. Louis için savaşan asker grupları içinde Hırvat askerler de vardı. Bu askerlerin kıyafeti boyunlarına bağladıkları atkılar nedeniyle diğerlerinden farklıydı. Savaşa giden Hırvat askerlerini uğurlayan eşleri, sevgilileri, anneleri, başlarından çıkardıkları atkıları, sevdikleri erkeklerin boyunlarına bağlamış ve bir düğüm atmışlardı. Erkeklerin boyunlarına taktığı atkılar onlara eşlerini hatırlatıyordu. Ayrıca atkıya attıkları düğümlerin onları kötülükten koruyacağına inanıyorlardı. Birçok tarihçi, kravatın Hırvat askerlerin taktığı atkıların evrimi olduğunu söylemişlerdir. 

Tüm bunlarla birlikte, birçok tarihçi bugün gördüğümüz kravatların on yedinci yüzyıldan kalma kravatın son hali olduğunu söylemektedir. Kravat, XIII. Louis ve ardından onun halefleri için çalışan Hırvat paralı askerleri tarafından giyilen hafif bir boyun atkısıdır. Bu kravatlar renkliydi ve ceketi bir arada tutmaya yardımcı oluyordu. Ancak Fransız imparatoru bu faydadan öte, paralı askerlerin belirgin moda anlayışından etkilenmiştir. Fransız asilzadelerinin eskiden giydiği kolalı keten kravatların yerini hızla parlak kravatlar almaya başladı. Bu kravatlar kısa sürede Fransa’ya komşu ülkelerde de kabul gördü ve giderek tüm Avrupa’da yaygınlaştı. Zaman içinde kravatlar coğrafyalar ve kültürlerle birlikte değişti ve Hırvat paralı askerlerinin giydiği orijinal kravatlara çok benzemiyordu.

Osmanlılarda ilk kravat takan padişah, Sultan Abdülmecid (1839-1861) olmuştur. Birinci Dünya Savaşı sonunda devlet memurlarının hemen hemen hepsi kravat takmaya başlamışlardır.

Yirminci yüzyılın başında, büro işlerinin yükselişiyle birlikte, kravat kısa sürede beyaz yakalı işlerde çalışan kişilerin nişanı haline geldi. Kravat takmak, takan kişinin artık makine kullanan bir işçi olmadığının ve bunun yerine sosyal hiyerarşide daha yüksek bir seviyeye ait olduğunun sembolik bir göstergesi oldu.

Buna rağmen günümüzde polisler, güvenlik görevlileri ve doktorlar kravat takmaktan kaçınırlar. Polislerin ve güvenlik görevlilerinin kravat takmama nedeni, olası bir tartışma durumunda bir suçlunun, memurun kravatını çekerek onu boğma ihtimalidir. Doktorların kravat takmama sebebi ise 2006 yılında İngiliz Tabipler Birliği'nin (BMA), doktorların hasta ziyaretleri ve kontrolleri sırasında kravat takmalarını önleyen bir emir yayınlamasıdır. BMA, kravatın bakteri ve virüsler için bir yuva haline gelebileceğini gözlemlemiştir.

Uzun ve tartışmalı bir tarihe sahip olan kravat, bugün dünyada yaklaşık 650 milyon kişi tarafından kullanılmaktadır.