İnci Küpeli Kız Tablosunun Hikayesi

Hollandalı sanatçı Johannes Vermeer, 1632 yılında Delft eyaletinde dünyaya gelmiştir. Sanat kariyerine 1650’li yıllarda İncil’deki mitolojik sahneleri çizerek başladığı bilinmektedir. Çağdaşlarına göre yavaş bir ressam olarak kabul edilen Vermeer’in otuz altı adet tablosu günümüze kadar gelmiştir. Görece az olan bu eserlerin her biri bugün seçkin müzelerde sergilenmekte ve korunmaktadır.

Vermeer’in tabloları içinden bir tanesi diğerlerinin önüne geçmeyi başarmış, filmlere ve kitaplara konu olmuştur. “İnci Küpeli Kız” adı verilen bu tablo 44,5x39 cm. boyutlarına sahiptir. “Kuzeyin Mona Lisası” olarak da bilinen ve Lahey’deki Mauritshuis Müzesi’nde bulunan bu eserde tasvir edilen kız hakkında çok fazla hikâye anlatıldığı bilinmektedir. Bu hikâyeler içerisinde en çok anlatılan, inci küpeli kızın Vermeer’in hizmetçisi olduğu senaryodur. On altı yaşındaki Griet adlı bir genç kız Vermeer’in evinde hizmetçi olarak çalışmaktadır. Vermeer’in eserleri genç kızın ilgisini çekmiş ve onun atölyesine girip çıkmaya başlamıştır. Vermeer’in genç kıza tablolarını yakından göstermesi ve ona renkleri karıştırmayı öğretmesiyle aralarında yakın bir ilişki başlamıştır. Anlatılagelen hikâyeye göre Vermeer, varlıklı bir adamdan tablo siparişi alınca, tablodaki model Vermeer’in hizmetçisi Griet olmuştur. Uzun uğraşlar sonucunda tabloyu tamamlayan Vermeer, halen tabloda bir şeyin eksik olduğunu düşünmesi nedeniyle tabloyu tamamlayamamaktadır. Bu eksikliğin karısının inci küpeleri olduğunu fark eden Vermeer, inci küpeleri ekleyerek sonunda tabloyu tamamlamıştır. Bu durumu öğrenen karısı inci küpeli kız tablosunun başrolü olan hizmetçi kızı evden kovmuş ve böylece hikâye de son bulmuştur.

“İnci Küpeli Kız” tablosu üzerine anlatılan bu hikâyenin gerçek olduğuna dair hiçbir ize rastlanmamaktadır. Tabloda tasvir edilen genç kızın Vermeer’in kızı veya metresi olduğuna dair pek çok iddia ortaya atılsa da aslında bu tablonun var olan birine ait olup olmadığı bile şüphelidir. Çünkü Vermeer’in döneminde, Hollanda Altın Çağı’na ait olan ve troni olarak adlandırılan eserlerin yaygınlık kazandığı bilinmektedir. Troniler bir kişinin portresi değildir. Tronilerde tasvir edilen kişiler gerçek kişiler olmadıkları için sanatçının özgürce çalışmasına izin vermektedir. Işığı, renkleri ve abartılı yüz ifadelerini kullanma konusunda sanatçıya fırsat vermesi nedeniyle sanatçıların tercih ettikleri bir tür olduğu bilinmektedir. “İnci Küpeli Kız” tablosunda da mükemmel olarak tasvir edilen bir yüzün yer alması ve özellikle bu yüzün kime ait olduğunun bilinmemesi onun bir troni olduğunu destekler niteliktedir.

Vermeer, “İnci Küpeli Kız” tablosunda karanlıklar içinden bir anda çıkan zengin bir genç kadını tasvir etmektedir. Bu tabloda dikkat çeken detay genç kızın kulaklarında parlayan inci küpelerdir. Genç kız dikkat çekici inci küpeleri ile omzunun üzerinden karşısındaki seyirciye bakmaktadır. Öyle güzel tasvir edilmiştir ki tabloya bakan kişi ile genç kız arasında hiçbir engel bulunmamaktadır. Hem inanılmaz derecede açık hem de bir o kadar gizemli bir niteliğe sahiptir.

Johannes Vermeer’in “İnci Küpeli Kız” tablosu sanatın zamansız etkisine güzel bir örnektir. Zamanının ötesinde bir etkiye sahip olan bu tabloda ana karakter olan genç kızın kim olduğu hakkında pek çok teori üretilse de genç kızın kimliği her zaman bir soru işareti olarak kalacak, buna rağmen tablo izleyicilerini etkilemeye devam edecektir.