Hristiyan Kutsal Metinlerine Genel Bir Bakış

Hristiyanların kutsal metinleri Eski Ahit ve Yeni Ahit olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Eski Ahit, Yahudilerin kutsal metin olarak kabul ettikleri yirmi dört kitaptan oluşmaktadır. Ancak Hristiyanlar bu yirmi dört kitabı farklı şekilde düzenlemiş ve kanonik olarak kabul edilmeyen kitapları da ekleyerek Eski Ahit kısmını kırk altı kitaba çıkarmıştır. Katolik ve Ortodoks kiliselerinde bu kırk altı kitap, Protestan kiliselerde ise yalnızca kanonik olan otuz dokuz kitap Eski Ahit metinleri içerisinde bulunmaktadır. Yeni Ahit kitabı ise “dört İncil, Elçilerin İşleri, yirmi bir adet mektup ve Yuhanna’nın Vahyi” bölümlerinden oluşmaktadır.

Hristiyanların Yahudi kutsal metinlerine kendi kitapları içerisinde yer vermelerinin nedeni, Hristiyanlığın Yahudiliğin içerisinden ortaya çıkmış yeni bir din olmasıdır. Bu nedenle Hristiyanlığın anlaşılması için Yahudi kutsal metinlerinde anlatılan olayların da bilinmesi gerekmektedir. Hristiyanlığın ortaya çıkmasında etkili olan Yahudiliğin öğrenilebilmesi için Yahudi kutsal metinleri Hristiyan kanonuna dahil edilmektedir.

Hristiyanlık dininin kurgusunda Eski Ahit’te anlatılan yaratılış kıssasının önemli bir yeri bulunmaktadır. Eski Ahit’e göre; Tanrı, evreni, canlıları, ilk insan olan Adem’i ve ona eş olarak Havva’yı yaratmıştır. Cennette yaşayan Adem ve Havva’ya bir ağacın meyvesini yemeyi yasaklamıştır. Adem ve Havva bu ağacın meyvesini yedikten sonra günaha bulaşmış ve bu günahta onlardan sonra gelen tüm insanlığa sirayet etmiştir. Tanrı bu günahtan kurtulmaları için insanlara peygamberleri ve şeriatını göndermiş ancak insanlar kurtuluşu başaramamıştır. Bunun sonucunda Tanrı, oğul olan İsa Mesih’te bedenlenmiş, insanlar arasında yaşamış, mucizeler göstermiş, Adem’in günahına kefaret olarak çarmıha gerilmiş, acı çekmiş ve üç gün sonra dirilerek günahı ve ölümü yendiğini göstermiştir.

Hristiyan kutsal metinlerinin ikinci kısmı olan Yeni Ahit’te Tanrı’nın oğul olarak bedenleştiğinde yaşadıkları ve kurtuluşu anlatılmaktadır. Hristiyanlığın temel inancı olan bu kurtuluş anlayışını anlayabilmek için Eski Ahit’te anlatılan olayların bilinmesi gerekmektedir. Ayrıca Eski Ahit metninde İsa’nın meşruiyetini destekleyen açıklamalar yer almakta, Yeni Ahit’te de İsa’nın insanlara yaptığı konuşmalarda şeriate vurgu yaptığı görülmektedir. Kısacası Hristiyanlığın anlaşılması için Eski Ahit metinlerinin de bilinmesi gerekmektedir.

İsa’nın hemen ardından pek çok metin yazıldığı ve bunların Hristiyan topluluklarda arasında yayıldığı bilinmektedir. İlk dönem Hristiyanlar arasında her bir grup farklı bir metni esas alıyor ve ibadetlerini kendi metinlerine göre gerçekleştiriyordu. Bu durum Hristiyanlar arasında neyin doğru neyin yanlış olduğunun tespitini imkansız hale getirmekteydi. Bu nedenle farklı grup Hristiyanların kullandığı kitaplar arasından bütün Hristiyanların kabul edeceği bir kitap listesi hazırlanarak Yeni Ahit kanonu oluşturulmuştur. Bu kanonun tam olarak ne zaman kabul edildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte IV. yy’da tamamlanmış olduğu genel kabul görmektedir. Kanon dışında kalan kitaplar ise apokrifler olarak bilinmekte ve Kilise tarafından geçerlilikleri kabul edilmemektedir.

Bugün Hristiyanların Yeni Ahit olarak kabul ettiği yirmi yedi kitap; dört İncil, Elçilerin İşleri, yirmi bir adet mektup ve Yuhanna’nın Vahyi’nden oluşmaktadır. Dört İncil’in Matta, Markos, Luka ve Yuhanna isimli kişiler tarafından yazılmadığı fakat geleneğe göre metinlere yazarlar tayin edildiği bilinmektedir. İlk üç İncil’in, olayları benzer şekilde anlatması nedeniyle onlara Sinoptik (aynı bakan) adı verilmektedir. Bu üç İncil’de İsa, bir öğretmen, peygamber olarak anlatılmaktadır. Son İncil olan Yuhanna’da ise İsa’nın Tanrısallığına vurgu yapılmaktadır.

Elçilerin İşleri’nin Pavlus’un öğrencisi olan Luka tarafından kaleme alındığı kabul edilmektedir. İsa’dan sonra Havariler dönemini anlatmaktadır. Ancak bu metinde diğer havariler tarafından havari olduğu dahi kabul edilmeyen Pavlus’un anlayışının ön plana çıkarılmaya çalışıldığı görülmektedir. İsa’nın diğer havarileri susturularak Pavlus merkezli bir Hristiyanlık anlatılmaktadır.

Yeni Ahit’i oluşturan yirmi bir mektubun on üç tanesinin Pavlus’a ait olduğu ile ilgili genel bir kabul bulunmaktadır. Diğer mektuplarla ilgili olarak; üç tane Yuhanna’nın, iki tane Petrus’un, birer tane Yahuda ve Yakup’un, son olarak yazarı bilinmeyen bir mektubun olduğu kabul edilmektedir.

Yuhanna’nın Vahyi’nin ise isminden de anlaşılacağı gibi Yuhanna’nın kaleme aldığına inanılmakta ve apokaliptik bir anlatım içermektedir. Hristiyanlar bu metinlerin insanlar tarafından yazıldığını kabul etmektedir. Fakat bu metinler kaleme alınırken Kutsal Ruh’un denetiminin olduğuna, bu nedenle yazan kişilerin hatadan korunduklarına inanmaktadırlar. Dört farklı İncil metni olmasını da metni yazan kişilerin kendi kültür ve birikimine göre yazdıklarını, çelişkiler olmasına rağmen esas mesajın aynı olduğunu kabul etmektedirler.

Günümüzde Hristiyan kutsal metni Türkçeye hem Eski Ahit hem de Yeni Ahit metinleri bir arada olacak şekilde “Kutsal Kitap”, “Kitabı Mukaddes” olarak tercüme edilmektedir.