Hâlid bin Velîd: Seyfullah

Hâlid b. Velîd, kesin doğum tarihi bilinmemekle birlikte eldeki verilere göre Hicretin 35-39 yıl kadar öncesinde, tahminen 583-587 yılları arasında Mekke'de doğdu. Babası, Velîd bin Mugīre Kureyş'teki kabilelerin arasında seçkin biriydi. Hâlid, doğduktan sonra daha sağlıklı ve temiz bir yerde yetişmesi için çölde yaşayan bir aileye verildi. 5-6 yaşlarına geldikten sonra tekrar Mekke'ye, ailesinin yanına döndü. Hâlid’in babası Velîd bin Mugīre, oğlunun yetişmesine önem veren biriydi ve onu sürekli kahramanlık, cesaret, cömertlik gibi yetkinlikler kazanması için teşvik etti. Hâlid’in kabilesi savaşçı bir kabile olduğundan dolayı kendisi ata binmeyi, ok atmayı, mızrak, kalkan ve kılıç kullanmayı erken yaşlarda öğrendi. Ayrıca kendisi güçlü bir fiziğe sahipti ve bu konuda akranlarından daha üstündü.

Hâlid, gençlik yıllarında İslam dinine, Cahiliye döneminin geleneklerine karşı olmasından dolayı düşmanlık besledi. Bunda babası Velîd bin Mugīre’nin büyük etkisi çoktu. Çünkü o Kureyş kabilelerin önüne gelenlerden biriydi ve o dururken, nasıl bir başkasına vahiy gelebilirdi? Ona göre bu yeni din, bir sihirden ibaretti. Yetiştiği çevrenin ve ailesinin de etkisiyle Hâlid, Hz. Muhammed ve onun takipçilerine yoğun bir nefret besledi. Bu nefretle birlikte Müslümanlara karşı savaştı. Hâlid, Uhud Savaşı'nda kullandığı taktiklerle savaşı Müslümanların kazanmasını engelledi.

Hâlid’in kardeşi Velîd b. Velîd, daha önce İslam dinini benimsemiş, aile evinden ayrılarak Müslümanların yanına katılmıştı. Hudeybiye Antlaşması'ndan yaklaşık bir yıl sonra Hz. Muhammed ile birlikte Mekke'ye gelen Velîd b. Velîd, kardeşi Hâlid’i görmek istemişti ama Hâlid b. Velîd, Hz. Muhammed ile karşılaşmamak için daha onlar gelmeden şehirden ayrılmıştı. Bunun üzerine Velîd b. Velîd kardeşi Hâlid b. Velîd’e, onu İslam'a davet eden bir mektup bıraktı. Bu mektupta bizzat Hz. Muhammed, Halid için; “Onun gibi bir insanın, İslam'ı tanımaması ne tuhaf… Keşke o gayret ve kahramanlıklarını, Müslümanların yanında durarak müşriklere karşı kullansaydı. Bu onun için çok daha hayırlı olurdu…” diyordu. Bu mektubun ardından Hâlid b. Velîd, Müslüman olmaya karar verdi.

Hâlid, Müslüman olduktan sonra Hz. Muhammed'in emrine girdi. 629 yılında İslam ordusu, Mûte Savaşı’nda ilk defa Hristiyan bir ordu ile karşı karşıya geldi. Bu savaş için Hz Muhammed, Zeyd bin Hârise’yi komutan olarak atamıştı ve onun başına bir şey gelmesi durumuna karşı iki ayrı vekil daha atamıştı. Eğer, bütün komutanların başına bir şey gelirse de ordunun kendi içinden bir kumandan seçmesi emrini vermişti. Mûte Savaşı Hâlid b. Velîd’in Müslüman saflarında yer aldığı ilk savaştı.

Bu savaş için atanan üç kumandanın da şehit olmasıyla birlikte dağılan İslam ordusu, Hâlid b. Velîd liderliğinde tekrar birleşti. Bunun ardından ordu çok daha büyük bir kayıp vermeden ve yok olma tehlikesi atlatarak, Medine'ye kadar başarılı bir şekilde geri çekilmiş oldu. Bu başarısından dolayı Hâlid b. Velîd’e Hz Muhammed tarafından “Seyfullah” (Allah'ın Kılıcı) unvanı verildi.

Kendisinin askeri başarıları bu savaşın ardından da devam etti. Daha sonra Mekke'nin fethinde de komuta ettiği birliklerle oldukça etkili bir rol oynamıştır. Huneyn ve Taif’te, Zü’l-Kassa Savaşı, Büzâha Savaşı, Butâh Savaşı, Ecnâdeyn Savaşı, Fihl Savaşı gibi savaşlarda da aktif bir rol alan Hâlid b. Velîd, Hz. Ebû Bekir’in halifelik makamına gelmesiyle birlikte onun tarafından “Başkumandan” ilan edildi. Bununla birlikte İslam âleminin fetihleri hız kazandı, Irak ve Suriye’nin fethi gerçekleşti. Hâlid b. Velîd, Arapların aşina olmadıkları bölük ve tabur sistemini ilk defa Yermük Savaşı’nda uygulamaya karar vermesiyle de ileri görüşlü, yenilikçi ve dönemindeki diğer kumandanlardan kendini ayrıştıran bir kumandan olduğunu ispat etti.

Hâlid b. Velîd, Hz. Ebubekir’în vefatının ardından, Hz. Ömer’in Halifeliğe gelmesiyle birlikte başkomutanlıktan azledildi. Hz. Ömer’in yeni bir yönetim kadrosu kurmasıyla birlikte görevden alınan Hâlid b. Velîd, ömrünün kalanını Humus’ta geçirdi ve orada hayatını kaybetti. Kabri de günümüzde orada bulunmaktadır. Kendisi, yüzün üzerinde savaşa girmiş ve hiçbir savaşı kaybetmeyerek tarihteki gelmiş geçmiş en büyük komutanlardan biri kabul edilir.