Hindistan’da Rengarenk Bir Dini Kutlama: Holi

“Renklerin Festivali” ve “Bahar Festivali” olarak da bilinen Holi, Hinduların dini ve kültürel bir bayramıdır. Hinduların büyük bir coşkuyla kutladıkları bu festival şüphesiz Hinduların en eski festivallerinden biridir. Eski çağlardan beri kutlanan Holi festivali, aynı zamanda kışın sona ermesi ve baharın gelişinin kutlanmasıdır. Hindistan’da ay yılının sonu olan Phalgun (Şubat-Mart) ayının dolunayında kutlanmaktadır.

Holi festivalinin kökeni Hint mitolojisine dayanmaktadır. Eski Hindistan’ın kralı Hiranyakashipu, Vişnu’ya bağlı olan ve ona tapan oğlu Prahlada’yı öldürmek için kız kardeşi Holika’dan yardım istemiştir. Holika kendisini ateşten koruyan bir pelerin giyerek Prahlada ile beraber ateşe girmiştir. Tanrı Vişnu ateşe giren Prahlada’yı korumuş, Holika ise ateşte yanmıştır. Mitolojiye göre Vişnu, o gecenin ilerleyen saatlerinde kral Hiranyakashipu’yu öldürmeyi başarmış ve bu olayda iyiliğin kötülüğe karşı zaferi olarak kabul edilmiştir. Bir başka mitolojik öyküye göre Vişnu’nun sekizinci avatarası olan Krişna, bebekken bir iblisin zehirli sütünü içtiği için ten rengi mavidir. Krişna, Tanrıça Radha’ya aşık olmuş fakat teninin koyu mavi renkli olmasından dolayı utanç duymaktadır. Krişna’nın tenini açık renkle boyaması sonucunda Radha ile gerçek bir çift olmuşlardır. Holi festivalinde de insanların birbirlerine renkli su atmaları ile Krişna ve Radha’nın efsanesini yeniden yaşattıkları kabul edilmektedir.

Holi, kültürel normların önemsenmediği ve ritüel saflık endişesinin göz ardı edildiği tek gündür. Hiçbir kuralın olmadığı, kastlar arası dokunma tabusunun gözetilmediği, cinsiyet ayrımı yapılmayan bu günde beyaz kıyafetler giyen insanlar birbirlerine su tabancaları ile renkli sular fışkırtmakta; neşe ve eğlence içerisinde dans edilmektedir. Bu festivalde sarhoş olmak ve arkadaşlarla eğlenmek sıradan kabul edilmektedir. "Holika Dahan" olarak isimlendirilen festivalden önceki gece, Holika’nın mitolojik anlatımında olduğu gibi büyük bir şenlik ateşi yakılmaktadır. Bu şenlik ateşi tüm kötülüklerin sembolik olarak yakıldığı ve yerine yeni, canlı bir geleceğin inşa edileceği anlamını taşımaktadır. İnsanlar şenlik ateşinin önünde içlerindeki kötülüklerin yok olması için dua etmektedir. Şenlik ateşinden sonraki gün Holi’nin en renkli günü başlamaktadır. Genelde canlı renklerin tercih edildiği tozlarla insanlar birbirlerini rengarenk boyamaktadır. Festival sonunda boyaları yıkayarak, kişinin kendisini kötülüklerden ve günahtan arındırdığı, iyi yaşamaya niyet ettiği kabul edilmektedir.

Holi festivali esas olarak Hindistan ve Nepal’de coşkuyla kutlanmaktadır. Ancak günümüzde dünyanın pek çok yerinde Holi festivali kutlanır hale gelmiştir. Festivalin dini anlamı göz ardı edilerek, yalnızca eğlence amacıyla Boston, New York, Houston ve Utah’ta kutlanmaktadır.

Pek çok sosyal kuralın göz ardı edildiği bu festival, son zamanlarda anti-sosyal eylemler için fırsat olarak görülmeye başlanmıştır. Sarhoşluk, taciz, insanlara zarar vermek amacıyla kişilerin bireysel problemlerini çözmek için bu günü bekledikleri tespit edilmiştir. Festival boyunca büyük şehirlerde kaos çok fazla olduğu için bazı insanlar Holi boyunca evlerinden çıkmamayı tercih etmektedir. Ayrıca festival için yakılan şenlik ateşi uygulamasının da ormansızlaşmaya neden olduğu için devlet tarafından sonlandırılmak istendiği bilinmektedir.