Göz Göze Gelmekten Kaçınmanız Gereken Figür: Medusa

Yunan mitolojisinde önemli bir yere sahip olan Medusa, ölümsüz kız kardeşleri Stheno ve Euryale’nin aksine Gorgon’un ölümlü olan tek ismidir. Üç kız kardeş olmalarına rağmen efsanelere konu olan, Yunan edebiyatı ve sanatında pek çok tasviri yapılan isim ölümlü olan Medusa’dır. Tek bir bakışıyla insanları taşa dönüştürdüğüne inanılan ve yılan saçları ile tasvir edilen Medusa’nın, Yunan edebiyatında anlatılan çeşitli mitleri bulunmaktadır. Bu anlatımlardan en yaygın olanının “Athena-Poseidon-Medusa” arasında geçen bir aşk üçgenine dayanan efsanevi anlatım olduğu kabul edilmektedir.

Efsaneye göre Medusa, bir zamanlar kainatın en güzel kadını olarak kabul edilmektedir. Öyle güzeldir ki bütün gözler onun üzerindedir. Tabi bu durum Medusa’nın diğer kadınlar tarafından kıskanılmasına neden olmaktadır. Bütün bu dikkatlerden kaçmak adına Medusa, kardeşleri ile birlikte kendisini tanrıya adayarak Athena’ya ait olan bir tapınakta yaşamaya başlamıştır. Athena, herkesin güzelliğine hayran olduğu Medusa’nın tapınağında yaşamasını, kendisinin daha bilgili ve güzel olduğunu düşündüğü için kabul etmiştir. Ancak Athena’nın eşi, denizlerin tanrısı olan Poseidon, Medusa’nın güzelliğinden etkilenmiş ancak Medusa’nın ölümlü olması nedeniyle ona olan bu hayranlığının kendisini küçük düşüreceğini düşünmesi nedeniyle ona karşı olan bu hislerini kimseye belli etmemiştir.

Zaman içinde Poseidon, Medusa’ya öyle aşık olmuştur ki bir gün tapınağa gizlice girerek, zorla Medusa’ya sahip olmuştur. Bu durumu öğrenen Athena, Medusa’yı kendisine bakanları taşa çeviren ve herkesi korkutan bir canavara dönüştürmüştür. Bununla yetinmeyerek Medusa ve iki kardeşini sürgüne göndermiştir. Ancak bütün bu yaptıklarına rağmen öfkesi dinmeyen Athena, kardeşi Perseus’tan, Medusa’yı öldürmesini istemiştir. Perseus, hiç vakit kaybetmeden Medusa’yı öldürme görevini yerine getirmiştir. Fakat Poseidon’dan hamile kalan Medusa’nın öldürülmesiyle Pegasus ve Chrsyar annelerinin bedeninden çıkmıştır. Medusa, öldükten sonra da gücünü kaybetmemiştir. Zira ilerleyen anlatımlarda Perseus’un, Medusa’nın kestiği başıyla savaşlara katıldığı ve herkesi taşa çevirerek tüm savaşları kazandığı anlatılmaktadır.

Yunan mitolojisinde Medusa ile ilgili yaygın olarak anlatılan başka bir anlatımda, zalim bir kral Perseus’tan, Medusa’nın başını kendisine hediye olarak getirmesini istemiştir. Perseus, Medusa’nın gözlerine baktığında taşa dönüşeceğini bildiği için o uyurken Medusa’ya saldırarak başını almıştır. Bunun üzerine Medusa’nın kız kardeşleri Perseus’u takip etmiş ancak Perseus, Hermes’in kanatlı çizmeleri ve Hades’in görünmezlik miğferini kullanarak onlardan kaçmayı başarmıştır. Medusa’nın başını da yanına alarak kaçan Perseus, Medusa’nın kesik başının bile insanları taşlaştırma gücüne sahip olduğunu fark etmiştir. Perseus, Medusa’nın başının sahip olduğu bu gücü kullanarak düşmanlarını yenmiş ve bir prensesi deniz canavarından kurtarmıştır.

Yunan mitolojisinde anlatılan bu efsanelerden hareketle Medusa’nın sanatçılara da ilham olduğu bilinmektedir. Pek çok tasviri yapılmış ve Roma’da sahip olduğu güç nedeniyle kılıçların kabzalarına Medusa’nın başı tasvirleri yerleştirilmiştir. Çok sayıda Medusa başı heykeli yapılmış ve bu heykellerden bazıları günümüze kadar ulaşmıştır. Heykellerden iki tanesi de ülkemizde bulunmaktadır. Biri Apollon Tapınağı’nda, tapınağın koruyucusu olarak diğeri ise Yerebatan Sarnıcı’nda sergilenmektedir.