Dünyanın En Küçük Ülkesi Vatikan

Vatikan, 44 hektarlık yüz ölçümüyle dünyanın en küçük devleti olma unvanına sahiptir. 1929 yılından itibaren tam bağımsız bir devlet olan Vatikan, İtalyanca “Stato della Città del Vaticano” olarak bilinmektedir. Papalık kurumunun üzerinde bulunduğu tepenin ve burada bulunan papalık sarayının isminin Vatikan olması, bağımsızlığını kazandığında devletin resmi isminin de Vatikan olarak benimsenmesine neden olmuştur.

1929 Latran Antlaşması ile devlet dışı statü kazanan Katolik Kilisesi, bugün Vatikan olarak bildiğimiz site devleti halini almıştır. İtalya’da “devlet içinde devlet” statüsüne sahip olan Vatikan, İtalya devletinin tüm haklarından yararlanabilmekte, ayrıca kendine ait bir bayrağı ve tam bağımsızlığa sahip ayrıcalıklı bir konumu bulunmaktadır. Katolik dünyasının merkezi olarak kabul edilen Vatikan mutlak monarşi ile yönetilmekte olup Papa, devlet başkanı ve ruhani lider olarak görev yapmaktadır.

Resmi olarak Vatikan Devleti’nin başkanı olan Papa, dinsel açıdan Roma piskoposu ve Katoliklerin yüce lideri olarak kabul edilmektedir. Seksen yaşın altında olan kardinaller arasından seçimle başa gelen Papa, bir ömür boyu bu görevi yürütmekle sorumludur. Vatikan üzerinde mutlak yetkiye sahip olan Papa, yasama, yürütme ve yargıyı elinde bulundurmaktadır. Papaya bağlı olan hükümet yetkilileri; Dışişleri Bakanı, Vatikan Şehri Devleti Papalık Komisyonu Başkanı ve Vatikan Şehri Valisidir. Bu yetkililer de diğer memurlar gibi Papa tarafından atanmakta ve görevden alınmaktadır. Devletin beyni olarak kabul edilen kurum ise Curia’dır. Papanın adına ama Kiliselerin hayrına ve yararına çalışma yapmakla yükümlü kılınmış bir kurum olan Curia, dini bir kuruluş değil dünyevi bir kurumdur. Bu nedenle Papa Vatikan Devleti’ndeki tüm diplomatik, uluslararası ve ekonomik işleri dini olarak değil dünyevi olarak ele almakta ve yönlendirmektedir.

Vatikan Devleti kendine ait bir marşa ve bayrağa sahiptir. Devletin kendine has özelliklerinden dolayı bu marş, milli marş olarak değil “Papalık Marşı” olarak adlandırılmaktadır. Beyaz ve altın sarısı iki şeritten oluşan Vatikan bayrağı, Kardinal Gatoffi tarafından tasarlanmıştır. Bayrağın beyaz kısmında biri altın diğeri gümüş iki anahtar birbirine bağlı şekilde yer almaktadır. Anahtarların üzerinde yer alan papalık tacı ise Vatikan Devleti’nin sahip olduğu dini konumu açıkça gözler önüne sermektedir.

Papalık makamı özel olarak seçilen İsviçreli paralı askerler tarafından korunmaktadır. Askerlerin İsviçre’den seçilmesinin nedeni, 16. yüzyılda Alplerde zorlu şartlarda hayatta kalmak için yaptıkları yağmacılığın savaş kabiliyetlerini geliştirdiği düşüncesidir. Fakat bu iddia ile beraber genellikle bunun Tapınak Şövalyeleri ile ilişkili olduğu da ifade edilmektedir. Papalığın korunması için seçilecek olan bu askerlerin Katolik inanca sahip İsviçre vatandaşı olmasının yanı sıra bekâr ve erkek olması şartları da aranmaktadır. Ayrıca ruhen ve bedenen sağlıklı olmaları, 1.74 boylarında olmaları ve soylu bir aileden gelmeleri Papa’nın korumalarının seçiminde aranan özellikler arasındadır.

Vatikan Devleti’nin ekonomisi dünya üzerindeki tüm Katoliklerin bağışlarıyla desteklenmektedir. Ayrıca turistlere yapılan satışlar, müze girişleri ve yayınların gelirleri de Vatikan ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Vatikan Devleti’nin kendi madeni paralarını çıkarma izni bulunmaktadır. Ancak banknot çıkarmaları yasaklanmıştır. AB ile yapılan bir anlaşma ile para birimi olarak Euro’nun kabul edilmesine kadar İtalyan parası ile eşit olan Vatikan para birimi kullanılmıştır. Ayrıca Vatikan Devleti’nin kendisine ait “Istituto per le Opere di Religione” isminde bir bankası da bulunmaktadır.

Vatikan pasaportu bizzat Papa tarafından geçici süreli olarak verilmektedir. Vatikan Devleti istediği zaman tek taraflı olarak pasaportu iptal edebilme veya hiç verilmemiş gibi kayıtlardan çıkarabilme hakkına sahiptir. Herhangi bir ırk ve milliyet ayrımı yapılmadan verilen bu pasaportu alabilmenin tek şartı Katolik Kilisesi’ne kayıtlı dindar bir Katolik olmaktır.

Vatikan Devleti’nin resmi bir dili bulunmamaktadır. Bu nedenle Papa tarafından her an değiştirilmesi mümkündür. Ancak Kilise’nin resmi belgeleri ve kayıtlarında bulunan dil Latincedir. Bununla birlikte Vatikan ile ilgili pek çok belge İtalyanca olarak da muhafaza edilmektedir.

Vatikan sahibi olduğu müzeleri, kiliseleri ve tarihi ile kültürel olarak pek çok değere ev sahipliği yapmaktadır. Aziz Petrus Bazilikası ve Sistine Şapeli gibi binalar, Botticelli, Bernini ve Michelangelo gibi dünyanın en ünlü sanatçıların eserlerine ev sahipliği yapıyor olması nedeniyle dünya üzerindeki en popüler turistik mekânlardan biri olarak kabul edilmektedir.