Denizin Serenadı: Itsukushima Tapınağı

Itsukushima Tapınağı, Japonya'nın Hiroshima Eyaleti’ndeki Hatsukaichi'de bulunan ve Miyajima olarak da bilinen adada yer alan bir Şinto tapınağıdır. Tapınağın bulunduğu Seto iç denizinde bulunan ve tapınakla aynı ismi taşıyan Itsukushima Adası’nın, ilk çağlardan beri Şintoizm'in kutsal mekânı olduğu bilinmektedir. Burada bulunan tapınak binalarının 6. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Mevcut tapınak ise 12. yüzyıla tarihlenmektedir. Japonya'nın en güçlü adamı olarak kabul edilen Taira no Kiyomori, bu adayı klanının aile tapınağının yeri olarak seçtiği ve Itsukushima Tapınağı'nı inşa ettiği rivayet edilmektedir.

Itsukushima Tapınağı, dağlar ve deniz arasındaki renk ve biçim kontrastlarından yararlanmakta ve doğa ile insan yaratıcılığını birleştiren Japon doğal güzellik kavramını yansıtmaktadır. Kendine özgü Shinden-zukuri tarzında inşa edilen Itsukushima Tapınağı, zarafet ve huzur duygusu uyandıran geniş, kavisli çatılara sahip binalardan oluşmaktadır. Yapımında sedir ağacı ve hinoki selvi gibi doğal malzemelerin kullanışmış olması, tapınağın çevresiyle bütünleşmesini sağlamakta ve çevre ile doğal manzara arasında kesintisiz bir birlik oluşturmaktadır. Tapınak alanı iki tapınak kompleksine yardımcı binaları oluşturan on yedi bina ve diğer üç yapının yanı sıra Misen Dağı çevresindeki ormanlık alandan oluşmaktadır. Ziyaretçileri karşılayan torii kapısı, su üzerine inşa edilmiş olması nedeniyle benzersiz bir ihtişama sahip olmakta ve gelgit sırasında denizde yüzüyormuş izlenimini uyandırmaktadır.

Itsukushima Tapınağı’nın ilk olarak Şinto fırtına tanrısı Susanoo'nun üç kızına ithaf edildiği bilinmektedir. Üç kızın tam adları Ichikishimahime no mikoto, Tagorihime no mikoto ve Tagitsuhime no mikoto'dur. Kamakura Dönemi'nde ise (M.S. 1185-1333) tapınak, Japon folklorunun yedi şanslı tanrısından biri olan Benzaiten'i onurlandırmaya başlamıştır. Hindu-Budist kökenli bir tanrıça olan Benzaiten aşk, doğurganlık, akıl yürütme, edebiyat, müzik ve iyi şansla ilişkilendirilmektedir. Burada, Itsukushima'da, deniz yolcularının korunması ve genel iş başarısı nedeniyle kendisine özellikle başvurulduğu düşünülmektedir.

Tapınak kompleksi, tamamı sütunlar üzerine inşa edilmiş ve suyun üzerinde duran 56 ahşap yapıdan oluşmaktadır. Binaların çoğu yürüyüş yolları ve koridorlarla birbirine bağlanmıştır. Tapınağın neden kazıklar üzerine inşa edildiğine dair çeşitli teoriler bulunmaktadır. Bunlardan ilki, ibadet edenlerin adaya ayak basmasını engellemek ve varlıklarıyla adayı kirletmeleri önlemek olduğu yönündedir. İkinci bir teori ise; kompleksin özellikle M.S. 12. yüzyılda popüler hale gelen Budist Saf Toprak inancı olan ölülerin bir sonraki hayata ulaşmadan önce geniş bir su yüzeyini aştıkları inancını hatırlatmasıdır. Üçüncü bir teori, Kiyomori'nin Japon mitolojisindeki Ejderha Kral'ın ünlü yüzen sarayının bir kopyasını yapmak istemesidir. Bütün söylentiler bir yana Japonya'nın en gösterişli tapınaklarından biri haline gelmesi için hiçbir masraftan kaçınılmamıştır.

Itsukushima Tapınağı’nda bulunan ve Japonya'daki Şinto mimarisinin en ünlü örneklerinden biri olan büyük kırmızı torii kapısı, kıyıdan 160 metre uzakta denizin ortasında yüzüyormuş gibi görünmektedir. Kapının, kutsal alan ile dünya arasındaki sınırı simgelediği kabul edilmektedir. Kâfur ağacından yapılan bu kapı, 1168 yılında inşa edilmiştir. Bugün görülen halini ise 1875 yılında almıştır. Sular çekildiğinde kapının bulunduğu alana yürüyerek ulaşmak mümkün hale gelmektedir. Su üzerinde yüzer gibi görünen bu toriinin uzunluğunun yaklaşık 16 metre ve ağırlığının ise yaklaşık 60 ton olduğu söylenmektedir.

Tapınağın çevresinde serbestçe dolaşan geyikler bulunmaktadır. Bu hayvanların Şinto ruhu habercilerini temsil ettiğine inanılması ve Buda'nın da bir geyik parkında ilk vaazını vermiş olması, burayı ziyaret edenlerin hayvanlara özel bir ilgi göstermelerine neden olmaktadır. Hem Şintoizm hem de Budizm’de özel bir anlamı olan geyiklerin, Itsukushima Tapınağı’nda bu iki inancı bir araya getirdiği düşünülmektedir.

Yüzyıllar boyunca hacılar ve ruhsal aydınlanma arayanlar için kutsal bir yer olarak hizmet eden Itsukushima Tapınağı, 1996 yılında, UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak belirlenmiştir.