Dadaab Mülteci Kampı

Dadaab mülteci kampı Somali’de Eş-şebab’ın baskılarından kaçan insanların sığındığı, Kenya sınırında bir kamptır. 1991 yılında ilk mültecileri alan Dadaab, Kenya'nın kuzeydoğusunda Garissa eyaletinde 3 mülteci kampından oluşur: Dagahaley, Ifo ve Hagadera. Dadaab'daki mülteci nüfusu Ağustos 2010 verilerine göre %93 Somalili Müslümanlar, %6 Etiyopyalı Hıristiyanlar ve %1 diğer azınlık gruplarından (Sudan, Kongolu, Ruandalı ve Ugandalılar) oluşur.

Kenya hükümeti 2016 yılında Somali’den gelen Eş-şebab militanlarının bu kampta barındığı ve ülke içi huzursuzluk çıkaracakları gerekçesiyle kampı kapatma kararı almış, bu karar mahkeme tarafından kabul edilmemiştir. Kampta bulunan insan sayısının yedi yüz bin ila bir buçuk milyon aralığında olduğu, net bir sayıda olmadığı biliniyor. Kampa Birleşmiş Milletler, misyonerler ve Müslüman ülkelerden yardımlar götürülmektedir. Birleşmiş Milletler’in insanları kampa alması da biraz sıkıntılı bir süreçtir.

Karışıklıktan canını kurtaran insanlar yaklaşık olarak sekiz ila on gün çöl ortasında aç ve susuz ilerlemektedir ve bu yürüyüşe “ölüm yürüyüşü‘’ denmektedir. Bu yürüyüşün ardından hayatta kalanlar kamp önünde kampa alınmayı beklemektedir. Kampa alımlar yaklaşık on beş günü bulmakta ve bu süre içerisinde insanlar sıralarda beklemek zorundadırlar.

Dadaad mülteci kampı dünyanın en zorlu kampı olarak bilinmektedir ve kamp Birleşmiş Milletler’in kayıtlarına göre yaşanması en zor yerlerden biridir. İnsanlar ulaşımı zor bir yerde, terör tehdidi ve çöl sıcaklarıyla baş etmeye çalışmaktadırlar. Mülteciler bu kampa yetişmeye çalışırken ve de bu kampa alınmayı beklerken çoğunlukla açlıktan ve yetersiz koşullardan dolayı yaşamlarını kaybetmektedir. Bununla birlikte bölgede çok fazla yetim bulunmakta ve ölümler en fazla çocuklar arasında görülmektedir.

Birleşmiş Milletler on beş günde bir, kişi başı iki buçuk kilo darı ve iki buçuk kilo un vererek çocukların ve yetişkin insanların tabiri caizse besin ihtiyaçlarını gidermektedir. Mültecilere Birleşmiş Milletler tarafından verilen bu erzaklar, değil bir yetişkin için, bir çocuk için bile çok yetersiz kalmaktadır. Yardım kuruluşlarının ve Birleşmiş Milletler'e ait su tankerleri alanda bulunmasına rağmen kampta büyük bir su sıkıntısı yaşanmaktadır. İnsanların çöl sıcağında el yakacak sıcaklıktaki bu sulardan istifade etmesi çok zordur. Eğer şanslılarsa bir mazot bidonu ya da yardım kuruluşlarının getirdiği bidonlarla idare etmek zorunda kalmaktadırlar.

Bu kampta insanların yatabileceği bir evi ya da bir yeri de bulunmamaktadır. İnsanlar, un ve darı dağıtılırken verilen poşetleri ve kamışları birbirine tutturarak kendilerine kalacak bir yer sağlamaya çalışmaktadırlar. Son dönemlerde kampın kapatılacağına dair çıkan haberler nedeniyle yardımlar çok sekteye uğramış, bilgi akışı azalmıştır.

Güvenliğin ve de asgari insani şartların sağlanamadığı, açlığın ve ölümün kol gezdiği yerlerdeki gibi bu kampta bulunan insanlar için bir diğer tehlike de insan ve organ kaçakçılarının hedefinde olmalarıdır. Bir söz vardır: “Afrika dünyanın organ deposudur.’’ Kaçakçıların hedefinde ailesi kamp yolunda vefat eden çocuklar ve o yığın karmaşasında kayboluşu göze çarpmayacak insanlar bulunmaktadır. Kampta bulunan bu insanların sadece Birleşmiş Milletler kartı bulunmakta ve bu kart esasında Kenya’da dahi geçerli bir kart değildir. Bu da yetim kalmış bir çocuğun ya da tek başına bir insanın böyle şartlarda ortadan kaybolmasını hissedilmez kılmaktadır.

Kampta bulunan insanların çoğunluğunu Müslümanlar oluşturmaktadır. Bundan dolayı kampta yaşayanların çoğu misyonerlerden bir şeyler almaktan dolayı hoşnutsuzdurlar.

Kenya’nın kampı kapatmaya dair girişimi karşısında, insan hakları örgütleri ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) sadece “Kararın tekrar gözden geçirilmesini’’ istedi. Kenya kapatma için on milyon dolar ayırdığını bildirdi. Anthony Akaeze’in 3 Haziran 2022 haberine göre Kenya İçişleri ve Ulusal Hükümet Koordinasyon Bakanlığı 29 Nisan 2021'de kampları kapatma planını tweet yoluyla duyurdu: “Kenya, Dadaab ve Kakuma kamplarını 30 Haziran 2022'ye kadar kapatma kararını mültecilere resmen iletti. Kenya’nın yol haritasındaki öncü faaliyetler arasında mültecilerin menşe ülkelere geri gönderilmesi ve bazılarının çalışma ve oturma izni yoluyla sosyoekonomik entegrasyonu yer alıyor.” Kenya devleti 2016’da vermiş olduğu kararını uygulayacağını söylüyor ve kampın kapatılacağının üzerinde ısrarla duruyor. Hükümet, istihbarat raporlarına dayanarak kampın terör faaliyetlerinin yuvası haline geldiği konusunda ısrar etmektedir.

Bugün Dadaab Kampı, halen büyük sağlık ve yoksulluk sorunlarıyla boğuşmaktadır.