Çocukların Haçlı Seferi

Haçlı Seferleri 1096-1270 yılları arasında Avrupalı Katolik Hıristiyanların, Müslümanların elinde bulunan ve Hıristiyanlar açısından kutsal topraklar olarak kabul edilen Orta Doğu topraklarını ele geçirmek için Papa’nın emri ile düzenlendiği akınlara denir. Tarihte Papa tarafından yapılan çağrı sonucunda düzenlenmiş olan sekiz adet Haçlı Seferi anlatılmaktadır.

Papa’nın çağrısıyla gerçekleştirilen dördüncü ve beşinci Haçlı Seferleri arasında “Çocukların Haçlı Seferleri” olarak isimlendirilen iki dinsel hareket yaşanmıştır. Bu iki hareket aslında gerçek Haçlı Seferi olarak kabul edilmemektedir. Dinsel hareket olarak ifade edilebilecek bu iki organizasyon zaman içerisinde Haçlı Seferi olarak isimlendirilmiştir ancak bu isimlendirmeye rağmen bunların Haçlı Seferi olduğunu söylemek, Haçlı Seferleri tanımlamasına uygun düşmemektedir.

IV. Haçlı Seferi sonrasında Haçlı ordusunun İstanbul’u istila etmesi sonucu orada bir Latin Devleti kurarak kutsal saydıkları topraklara gitmemeleri ve papanın otoritesini hiçe saymaları Papa III. Innocentius’u yeni bir Haçlı Seferi hazırlığına zorlamıştır. Roma Hıristiyanlığına karşı çıkan Hıristiyan topluluklar üzerine yapılan bu sefer sonucunda Fransa’da bulunan Albililer ile yirmi dört yıl süren bir savaş yaşanmıştır. Bu savaş devam ederken haçlı ruhunu canlı tutmak için vaazlar verilmeye devam edilmiştir. Bu vaazların dinleyenler açısından son derece etkili ve heyecan verici olduğu bilinmektedir. Öyle ki çocukların bile bu vaazlardan etkilendikleri ve “Çocukların Haçlı Seferleri” olarak adlandırılan iki harekete neden oldukları kayıtlarda yer almaktadır.

1212 yılında Fransa’da on iki yaşında Stephen isimli çocuk kendisinden ekmek isteyen bir hacı ile tanışmıştır. Hacının isteğini yerine getirdikten sonra ekmek isteyen bu kişi, kendisinin İsa olduğunu söylemiş ve krala iletmesi için Stephen’a bir mektup vermiştir. Fransız kralı için İsa’dan mektup aldığını söyleyen Stephen’ı Fransa kralı Philippe önemsememiştir ancak Stephen büyük bir kalabalığı kendi etrafında toplamayı başarmıştır. Kral Philippe’in ilgisiz davranışlarına rağmen Stephen, St. Dennis’te vaazlar vermiş ve çocuklardan oluşacak bir haçlı seferi ile Kudüs’ü Müslümanların elinden kurtaracaklarını söylemiştir. Mucizeler gösterdiği de iddia edilen Stephen, kutsal yolculukları sırasında Musa’nın Kızıldeniz’i geçtiği gibi çocukların da denizi yararak kutsal topraklara ulaşacaklarını müjdelemiştir.

1212 yılının Haziran ayında toplanmaya başlayan çocukların sayısı ile ilgili net bir bilgi bulunmamakla birlikte otuz bin gibi abartılı rakamlardan bahsedilmektedir. Bu çocukların arasında yalnızca alt tabakadan değil, asil ve soylu kimselerin çocuklarının da olduğu; bunların dışında papaz, genç kızlar ve yaşlı hacıların da çocukların seferi içinde yer aldıkları ifade edilmektedir. Çocuklar kutsal topraklara doğru ilerlerken geçtikleri köylerden verilecek sadakalara muhtaç kaldıkları, sıcak ve kurak hava nedeniyle yolda birçok çocuğun açlık ve susuzluktan öldüğü, bazılarının ise geri döndükleri anlatılmaktadır. Yolculuk sonunda Marsilya’ya ulaşan çocuklar, burada yaşayan ailelerin yanlarına yerleştirilmiştir. Ertesi sabah denizin yarılması mucizesine şahit olmak için limana giden çocuklar, mucizenin gerçekleşmediğini görünce hayal kırıklığına uğramış ve bazıları geri dönmeye karar vermiştir. Burada kalıp mucizenin gerçekleşmesini bekleyenler ise iki tüccarın kendilerini Tanrı rızası için Filistin’e götüreceği vaatlerine inanarak gemiye binmişlerdir. Aradan geçen on sekiz yılın ardından o gemide yaşananlara şahit olan bir papazın anlattıklarına göre gemilerden ikisi kayalara çarpmış ve içinde bulunanların hepsi ölmüş, geri kalan gemiler ise Arap korsanlar tarafından kuşatılmış, esir alınan çocuklar ise köle olarak satılmıştır.

Fransa’da bu olaylar yaşanırken Almanya’da da Nikolaus isimli bir çocuk vaazlar vermeye başlamıştır. Kutsal toprakları çocukların kurtarabileceğini ancak bunun savaşla değil konuşarak yapılacağını söyleyen Nikolaus, Müslümanları sevgiyle dönüştürmek için Kudüs’e yürümeyi planlamıştır. Bu amaç doğrultusunda vaazlarıyla binlerce çocuğu Köln’de toplamayı başaran Nikolaus, Köln’den bir grup ile Cenova’ya doğru ilerlemiştir. Yola çıkan grubun ancak üçte biri Cenova’ya ulaşmıştır. Stephen ve takipçilerinin beklediği denizin yarılması mucizesini Nikolaus ve takipçileri de umutla beklemiştir. Ancak mucize gerçekleşmeyince çocuklardan bir kısmı yerleşik olarak Cenova’da kalmıştır. Nikolaus ve Cenova’da kalmayı kabul etmeyenler ise Pisa’ya gitmiş ancak burada da bekledikleri mucize gerçekleşmemiştir. Son durak olarak Roma’ya gelen grup, Papa Innocentius tarafından imanları nedeniyle takdir edilmiş ve kesin bir dille evlerine dönmeleri söylenmiştir. Papanın sözleri üzerine hayal kırıklığı yaşayan çocuklardan bir kısmı evlerine dönmüş bir kısmı da İtalya’da kalmıştır.

Çocukların Haçlı Seferi olarak bilinen bu iki hadisenin hakiki ve düzenli bir Haçlı Seferi olmadıkları görülmekte ve dinsel birer hareket olarak değerlendirilmektedir. Bütün bu yaşananlar o dönemlerde haçlı ruhunun ne kadar canlı ve etkili olduğunu göstermektedir. Yaşanan tüm bu olumsuz durumların sonrasında hala aynı coşkuya sahip olan Haçlı Ordusu V. Haçlı Seferi’ne çıkmakta fazla gecikmemiştir.