Çin-Tayvan Savaşı: Kinmen Adası Guningtou Savaşı

Çin'de Komünistler ve Milliyetçiler arasında süren iç savaşı komünistler kazanmış ve milliyetçiler Tayvan’a kaçmıştır. Çin iç savaşı sonucunda 1949 yılında komünist Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Çin milliyetçilerinin eline geçen Kinmen adasını ele geçirmek amacıyla adaya çıkarma yapmıştır. Guningtou Savaşı olarak da bilinen mücadele milliyetçiler tarafından kazanılmış ve komünistlerin Tayvan’a ilerlemesi durdurulmuştur.

1946 ile 1949 yılları arasında Çin Milliyetçi Partisi ve Çin Komünist Partisi arasında süren güç mücadelesi Çin Komünist Partisinin zaferiyle sonuçlanmıştır. Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong, 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmiştir. Ana karanın hakimiyeti Çin Komünist Partisine, Tayvan dahil olmak üzere bir takım adalar ise Çin Milliyetçi Partiye geçmiştir.

Milliyetçi Parti lideri Chan Kai Shek, önemli bir maddi güç ve orduyla birlikte Tayvan’da Çin Cumhuriyetini sürdürmüştür. Çin anakarası Tayvan’ı kendisinden ayrılan bir il olarak tanımlarken, uluslararası arenada Tayvan merkezli Çin Cumhuriyeti tanınmıştır. Çin halkını 1971’e kadar Çin Cumhuriyeti temsil etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nin politika değiştirmesi sonucu Çin Halk Cumhuriyeti Birleşmiş Milletlerde tanınmış, Çin Cumhuriyeti ise diplomatik olarak önemli itibar kaybetmiştir. Günümüzde devam eden Tayvan sorunun tarihsel arka planı iç savaş ve akabinde yaşanan gelişmelerle meydana gelmiştir.

Çin anakarasında hakimiyeti sağlayan ve Halk Cumhuriyetini ilan eden komünist parti, Tayvan’a kaçan Milliyetçi Partinin hakimiyetini sonlandırmak ve tarihi Çin topraklarını tekrar anakaraya dahil etmek amacıyla harekat planlamıştır. İç savaşın sıcaklığı ile aceleye getirilen harekat planı, Kinmen Adasına gerçekleştirilen bir çıkarma harekatıyla başlamıştır.

Komünist Halk Kurtuluş Ordusu, anakarayı ele geçirmenin verdiği cesaretle milliyetçilerin morallerinin düşük olduğunu düşünmüştür. 9.000 kişilik bir kuvvetle adaya çıkarma yaparak birkaç gün içerisinde Kinmen adasını ele geçirmeyi planlamıştır. Milliyetçi ordu, komünistlerin bir saldırı hazırlığı içerisinde olduğunu sezerek muhtemel çıkarma alanlarına binlerce mayın döşemiş ve tahkimatlar inşa etmiştir. Ellerinde kalan son toprakları savunmak amacıyla önemli hazırlık yapan milliyetçi ordu, gerçekleşecek saldırıyı engellemek için gereken önlemleri almıştır.

25 Ekim 1949 gecesinde Komünist Halk Kurtuluş Ordusu donanması yüzlerce ahşap tekneyle Kinmen adasına çıkarma yapmak için yola çıkmıştır. Gemilerin ahşap olması ve daha önce her hangi bir çıkarma harekatı tecrübesinin olmaması nedeniyle önemli aksaklıklar yaşanmıştır. Havanın fırtınalı olması bazı tekneleri alabora etmiş kalan gemiler ise planlanan bölgeye çıkarma yapamayacak kadar sürüklenerek Guningtou sahiline sürüklenmiştir.

Öncü birlikler karaya çıkarma yapmış ve savaş başlamıştır. Destek kuvvetlerin kıyıya güvenli inişini sağlamak adına köprübaşı tutmayı amaçlan komünistler önemli kazanımlar sağlamıştır. Ahşap teknelerin bazıları gelgit nedeniyle karaya oturmuş ve geri dönememiş, bazıları ise rüzgarın etkisiyle kıyıya yaklaşamamıştır. Yaşanan bu durum çıkarma yapan birlikleri önemli ölçüde etkilemiştir.

İç kesimlere ilerlemeye çalışan Komünist Halk Kurtuluş Ordusu önemli kazanımlar elde etmiş olmakla birlikte milliyetçilerin karşı saldırısı ile kıyıya tekrar sıkışmıştır. Denizde sürüklenen ahşap tekneler milliyetçiler tarafından batırılmış, takviye birliklerin gelmesi ve ikmalin sağlanması engellenmiştir. 27 Ekim sabahı cephanesi ve yiyeceği tükenen Halk Kurtuluş Ordusu teslim olmuştur.

Guningtou Savaşında önemli bir zafer kazanan milliyetçi ordunun moral seviyesi yükselmiştir. Tayvan’da oluşturdukları yapının devamlılığını Guningtou Savaşı ile sağlayan milliyetçiler komünistlerin ilerlemesini durdurmuştur. Kısa süre sonra patlak veren Kore Savaşı nedeniyle Tayvan’a yönelik gerçekleştirilecek her hangi bir saldırı uzun bir müddet rafa kalkmıştır.

Çin Halk Cumhuriyeti ve Çin Cumhuriyeti aynı milletten olmalarına rağmen farklı düşünce yollarını seçtikleri için iki ayrı oluşum olarak günümüze kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Tarihte diplomatik ve askeri olarak pek çok sorun yaşayan taraflar arası sorun günümüzde de devam etmektedir.