Büyük Sürgün: Babil

Yahuda Krallığının isyan etmesi nedeniyle Babil İmparatoru II. Nebukadnezzar tarafından görevlendirilen ordu M.Ö. 587 yılında Yahuda Krallığının Başkenti Kudüs’ü ele geçirmiştir. Şehir surları ve kutsal mabed yıkılmıştır. Şehirde yaşayan Yahudiler Babil’e sürgün edilmiştir.

Yeni Babil İmparatorluğunun ikinci kralı olan II. Nebukadnezzar, imparatorluğun gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Babil ve çevresine önem vererek çeşitli yapıları onarmış ve sulama kanalları inşa ettirmiştir. Otoriter yapısıyla bilinen II. Nebukadnezzar çeşitli isyanları bastırmış ve fetihlere çıkmıştır.

Kudüs ve çevresi, ticaret yollarının üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir yerdir. Mısır, Suriye ve Irak’ı birbirine bağlayan bölge Asur ve Babil İmparatorluklarının dikkatini çekmiştir. Asur İmparatorluğunun saldırısıyla İsrail Krallığı yıkılmıştır. Burada bulunan halkın bir kısmı Asur İmparatorluğu topraklarına sürgün edilmiştir. İsrail Krallığının güneyinde yer alan Yahuda Krallığı ise Asur İmparatorluğunun tehdidi altına girmiştir. Babil İmparatorluğunun M.Ö. 612’de Asurluların hakimiyetine sonra vermesi ile Yahuda Krallığı nefes almıştır. Bölgede güç mücadelesini sürdürerek önemli bir aktör olan Babil İmparatorluğu, Yahuda Krallığını etkisi altına almıştır. Yahuda ise zaman zaman temkinli davranmış zaman zaman ise karışıklıklardan faydalanarak isyan etmiştir. Yahuda’nın çeşitli hediyeler vasıtasıyla Babil İmparatorluğunun gölgesi altında bu sürede yaşamına devam ettiği düşünülmektedir.

II. Nebukadnezzar Mısır’ı ele geçirmek istese de bu girişim başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Mısır karşısında zor duruma düşen II. Nebukadnezzar’a karşı Yahudalılar isyan etmiştir. Mısır’ın etkisiyle gerçekleşen isyan II. Nebukadnezzar’ın M.Ö. 597’de Kudüs’ü işgali ile sonuçlanmıştır. Kral ve çevresini sürgüne gönderen II. Nebukadnezzar yeni kraldan bağlılık yemini alarak ülkeyi ona bırakmıştır. İlerleyen dönemlerde Mısır’ın kışkırtmalarına tekrar aldanan Yahuda Krallığı isyan etmiştir. Yahuda Krallığının çıkardığı isyanlar nedeniyle bu soruna kökten bir çözüm getirmek isteyen II. Nebukadnezzar ordusunu görevlendirilmiştir.

Babil İmparatorluğunun ordusu M.Ö. 587’de Kudüs’ü işgal etmiştir. Süleyman mabedi ve şehrin surları yıkılmıştır. Yahudiler için önem addeden eserlerin birçoğu hasar görmüş veya bölgeden götürülmüştür. İsyan eden Kral’ın ailesi öldürülmüş ve kendisi Babil’e götürülmüştür. Önemli kademedeki bürokratlar idam edilmiştir. Halkın büyük bir kısmı Babil’e sürgün edilmiştir.

İsrail Krallığının yıkılması ile bölgede tek Yahudi krallığı olarak varlığını sürdüren Yahuda Krallığı da böylelikle son bulmuştur. II. Nebukadnezzar’a bağlılıklarını yerine getirmeyen ve isyan etmeyeceklerine dair sözlerini çiğneyen Yahuda halkı hem şehrin yıkılması hem de sürgünle karşılaşmıştır.

Pers İmparatorluğunun M.Ö. 539’da Babil’i ele geçirmesi ile Babil sürgünü son bulmuştur. Yahudilere dönüş izni çıkmış ve birçok Yahudi bölgeye dönmüştür.

II. Nebukadnezzar, Yahuda’yı ele geçirmesi, Süleyman mabedini yıkması ve Babil sürgününün mimarı olması sebebiyle Yahudi tarihinde önemli bir yere sahiptir. Süleyman mabedini yıkılması nedeniyle II. Nebukadnezzar Tanrı’nın evini yıkan, zalim ve acımasız bir karakter olarak Yahudi tarihinde yerini almıştır.

Sürgünün Yahudi tarihindeki psikolojik etkisi değinilmesi gereken bir diğer husustur. Tarihlerinde önemli sorunlarla karşılaşmış olsalar da Babil sürgünü sosyolojik olarak önemli bir etki bırakmıştır. Bu sürgün devletsiz kalan ve farklı bir coğrafyaya sürülen Yahudi toplumunun, psikolojik üstünlük ve yenilmezlik fikirlerinin son bulmasına neden olmuştur. Mabedin yıkılması ve toplumun birliğinin sona erdirilmesi Tanrı tarafından korunma düşüncesinin son bulmasına veya sorgulanmasına sebebiyet vermiştir. Tanrı’nın Yahudi toplumunu korumadığı düşüncesiyle Tanrı’nın gücü sorgulanmaya başlamıştır. Yaşanan bu dini ve psikolojik yıkım, bazı kesimlerin kolaylıkla asimile olmalarına ve din değiştirmelerine yol açmıştır.