Bilinçli Rüya Görmek

Rüya, uyku esnasında insanların olmuş veya olacak şeylerin bir kısmını görmesi olarak tanımlanmaktadır. Rüyalarda, rüyayı gören kişinin bilinçaltının rüyaya büyük etkisi olduğu bilinmektedir. İnsanlığın ilk dönemlerinden itibaren hayaller alemine girmek her zaman gizemli ve merak uyandıran bir konu olmuştur. İlahi kitaplarda rüyalarla ilgili pasajlara yer verilmiştir. Hemen hemen her dönemde rüya üzerine araştırmalar yapılmıştır. Başlangıçta rüyaların yorumlanması şeklinde olan bu çalışmalar, günümüzde rüyanın kişinin psikolojik etkileri üzerine yapılan çalışmalara dönmüştür.

Rüya üzerine yapılan araştırmalar, uykunun her anında rüya görüldüğünü ancak REM adı verilen yani beyin aktivitesinin yoğun olduğu bu uyku sürecinde görülen rüyaların daha net şekilde hatırlandığını ortaya koymuştur. Ayrıca rüya sürelerinin ise birkaç saniye ile yaklaşık 20-30 dakika uzunluğunda olabildiği hatta bazen bu sürenin 2 saate kadar uzayabildiği kabul edilmektedir.

Rüya ile ilgilenen araştırmacılar rüyaları içeriğine, amacına ve kökenine göre sınıflandırmıştır. Bu rüyalar içerisinde dikkat çekici olan bir rüya sınıfı da bilimsel olarak yapılan araştırmalar sonucunda gerçekliği kabul edilmiş olan lusid rüyadır. Lusid rüya, kişinin rüya gördüğünün farkında olduğu ve rüyayı yönetebildiği rüya türüdür. Lusid rüya terimi 1913'te The Lucidity Institute'un kurucusu Frederik van Eeden tarafından türetilmiştir. Antik çağlardan itibaren bilinçli rüya görme olarak bilinen lusid rüya, yogiler ve Budistler tarafından uygulanmıştır. Hinduizm’de Yoga Nidra olarak bilinen, kişinin rüya halinde olduğunu kavraması, zihinsel ve fiziksel sağlığını iyileştirmesi için gerekli görülmektedir. Ayrıca Yoga Nidra’nın merkezinde rüya görürken uyanık olma yeteneğinin geliştirilmesi yer almaktadır.

Lusid rüyaların kendiliğinden görülmesi mümkündür. Bunun dışında eğitimini alan kişilerin bilinçli olarak rüya görebildikleri ve rüyalarını yönetebildikleri, sıradan rüyaları lusid rüyaya dönüştürebildikleri de bilinmektedir.

Lusid rüya görmenin arkasında yatan nedenin ne olduğuna açıklamaya çalışan çalışmalar sonucunda ortaya koyulan teorilerinden biri; uyanıkken aktif olan beynin belirli bölgelerinin uyku sırasında da aktif olması sonucunda kişinin kendisini izlemesine izin verilen lusid rüyanın ortaya çıktığıdır. Uyku sırasında beynin belirli bölgelerinin aktif olmasının, öz farkındalığa ve üst bilişe izin vermesi sonucunda rüyaların bilinçli olarak görülebildiği düşünülmektedir. Lusid rüya ile ilgili bir başka teori, bu durumun psikolojik bir durum olan metakognisyonun yani üst bilişin berraklığa neden olduğu yönündedir. Bu durumda kişi kendi düşünme süreçlerinin farkında varabilmekte ve onları kontrol edebilmektedir. Üçüncü bir teori ise uyku kesintilerinin uyku yoksunluğuna ve dinlenme halindeyken daha yüksek düzeyde bilişe yol açtığını, öyle ki uykusuz bir kişide uyanıklıktan REM uykusuna hızlı bir geçişin potansiyel olarak bilinçli rüya görme olasılığını artırdığını öne sürmektedir.

Lusid rüya görmenin nasıl olacağı ile ilgili pek çok çalışma bulunmaktadır. Rüya içerisindeyken kişinin rüyada olduğunu anlaması için bazı ipuçları verilmektedir. Kişinin rüyada olup olmadığını anlaması için ellerine bakmasının yeterli olduğu söylenmektedir. Çünkü rüyada genellikle normalden farklı, eğilmiş, bükülmüş yahut uzamış şekilde göründüğü bilinmektedir. Bir başka kontrol yöntemi de kişinin rüyasında yürürken ayaklarına bakmasıdır. Rüya gören kişinin rüyada ellerini farklı görmesi gibi, rüyada yürürken de normal yürüme eyleminin gerçekleştirilemediği ifade edilmektedir. Rüyada yürürken ayaklarına bakan kişi aslında adım atmadığını, süzülerek ilerlediğini fark edecektir. Kişinin rüyada olduğunu anlamasına yardımcı olacak bir diğer ipucu da yazı okumaktır. Rüyada olan kişi bir şey okumaya çalıştığında yazıların sabit durmadığını, harflerin karıştığını yahut uzadığını fark edecektir. Bu durumlar rüyayı gören kişinin rüyada olduğunu anlamasını sağlayacak ve eğer başarabilirse rüyasını yönlendirebilmesinde ona yardımcı olacaktır.

Lusid rüya, tarih boyunca sayısız kişinin hayal gücünü ele geçirmiş büyüleyici bir bilinçaltı olayıdır. Lusid rüyalarda sıradan olan şeyler olağanüstü hale dönüşmekte ve bilinçaltı kişinin bilinçli olarak boyayabileceği bir tuval haline gelmektedir.