Avrupa Nüfusunu Yarıya İndiren Salgın: 1348 Veba Salgını

Asya’da ortaya çıktığı düşünülen ve ticaret yollarıyla Avrupa’ya ulaşan veba salgını nedeniyle Avrupa nüfusunun yarısı hayatını kaybetmiştir. Birçok kasabada yaşayan insan kalmamış ve önemli ölçüde demografik değişiklikler görülmüştür.

Salgının olduğu dönemde hastalığın ortaya çıkışı ile ilgili çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Deprem, astronomik olaylar ve kötü hava şartları nedeniyle hastalığın ortaya çıktığı düşünülmüştür. Kilise yaklaşımına göre hastalığın Tanrının bir cezası olduğu ve insanların işledikleri günahlardan ötürü gönderildiği anlatılmıştır. Salgının Avrupa’ya Asya’dan geldiği ifade edilmektedir. Geliş rotasının farklılık gösterdiği görüşler olmakla birlikte genel olarak Asya’dan Avrupa’ya taşındığı bilinmektedir. Hastalığın kaynağının Çin veya Hindistan olduğu ifade edilmektedir. Ticaret yollarıyla Batı Asya’ya buradan da Avrupa’ya ulaşmıştır.

Salgın Sicilya üzerinden Avrupa’ya giriş yapmıştır. Mevsimsel farklılıklar göstererek dalgalar halinde Kuzey’e doğru yayılmıştır. Kısa süre içerisinde İskandinav bölgesine kadar ulaşmıştır. Avrupa Veba ile mücadele ederken pek çok insan hastalığı anlamaya çalışmış ve çeşitli söylemlerde bulunmuştur. Kalabalıklardan uzak durulması, kırsal bölgelere yerleşilmesi, özel dualar edilmesi ve çeşitli maskeler takılması bu hastalıktan korunmak amacıyla ortaya konulan söylemlerden birkaçıdır.

Şehir idarecileri ve Kilise tarafından da çeşitli önlemler alınarak hastalıkla mücadele edilmeye çalışılmıştır. Papa tarafından birkaç ırmak kutsanmış ve vebalı cesetler bu ırmaklara atılmıştır. Hastalık bulaşanlar toplu karantinaya alınarak yayılma hızı azaltılmıştır. Vebanın tüm kıtayı etkisi altına alması ile pek çok ticari faaliyet aksamıştır. Deniz ve kara taşımacılığında çalışanların vebaya yakalanması ticari faaliyetleri durma noktasına getirmiştir. Vebanın var olduğu şehirler ticari faaliyetlerin uğrak noktası olmaktan çıkarılmıştır. Pek çok gemi limandan uzun bir süre ayrılmamıştır.

Avrupa nüfusunun önemli bir kısmının hastalık sonucu ölmesi halkın ekonomik durumunu kısmen düzeltmiştir. Ürüne olan talep azaldığı için fiyatlarda önemli miktarda düşüş görülmüştür. Zorunlu olarak hastalıkta ve defin sırasında kullanılan malzemelerin fiyatında ise artış olmuştur.

Halkın güven duyduğu Kilisenin otoritesi önemli ölçüde sarsılmıştır. Halk Kiliseden hastalığın sebebine ve tedavisine yönelik bir açıklama beklerken tatmin edici bir cevap verilememiştir. Kilise vebanın kaynağının işlenen günahlar olduğunu öne sürmüş olsa da halk buna itibar etmemiştir. Kiliselerde bulunan din adamlarının da hastalanması ve hastalıktan kaçınmak amacıyla şehirden kaçmaları ciddi boyutta güven sorununu ortaya çıkarmıştır.