Asi Filozoflardan Oluşan Kynikler Okulu

Kynikler Okulu, Atinalı Antisthenes tarafından M.Ö. 400lü yıllarda kurulmuştur. İlk olarak Sofist Gorgias’ın, ardından Sokrates’in öğrencisi olan Antisthenes, hayran olduğu hocası Sokrates’in ölümünden sonra Kynosarges isimli bir okul kurmuş ve uzun yıllar bu okulun başında bulunmuştur. Kynik Okulu’nun önde gelen takipçileri, Sinoplu Diogenes, Crates, Menedemus ve Menippus’tur.

Kynik isminin kökeninin nereden geldiği ile ilgili iki iddia bulunmaktadır. İlk olarak bu ismin Antisthenes’in kurmuş olduğu okul olan Kynosarges adından geldiği iddia edilmektedir. Yaygın olarak kabul edilen başka bir iddia da “kynik” sözcüğünün “kyon” kelimesinden türediğidir. Yunanca köpek anlamına gelen “kyon” kelimesinden türediği kabul edilen “kynik” ismi “köpek gibi olan, köpeksi” anlamına gelmektedir. Böyle bir isimlendirmenin uygun görülmesinde etkili olan esas nedenin, bu okula mensup olan kişilerin hiçbir kural, töre, edep kurallarına saygı göstermiyor olmaları ve doğada yaşamaları olduğu düşünülmektedir. Yoksul bir hayat sürdüren Kynikler’in en dikkat çeken ve popüler ismi, bir fıçı içerisinde yaşamını sürdürmüş olduğu kabul edilen Diogenes’tir.

Kynikler için yaşamın anlamı, erdemli bir hayat sürdürmektir. Kyniklere göre erdemli bir yaşam sürmek, her türlü gereksinime bağlılıktan kurtularak doğayla uyum içinde yaşanan hayattır. Onlar doğaya dönmeyi ve doğal yaşamayı temel düşünceleri haline getirmişlerdir. Çünkü doğa, kendine yeten bir yaşamın nasıl olması gerektiğini gösteren en mükemmel örnektir. Buradan hareketle Kynikler, görgü kuralları ve din gibi geleneksel yollarla değil ancak doğa yolu ile iyi yaşanabileceğine inanmaktadır. Kynikler, kendi kendine yeten ve doğa ile uyumlu yaşamanın aracı olarak “askesis'i” savunmaktadır. Askesiste benliğin dönüştürülmesini sağlayan egzersiz ve eğitimler (tefekkür, oruç, meditasyon, diyalektik, vicdan muhasebesi vs.) yapılmaktadır. Kynik Okuluna mensup olan bazı isimlerin askesis uygulama çerçevesinde neler yaptıkları bilinmektedir.

Askesis uygulamaların bilinenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür;

1) Antisthenes'in, zahmeti ve zorluğu seçmesi,

2) Sinoplu Diyojen’in karda çıplak ayakla dolaşması, soğuk heykellere sarılması ve yazın kavurucu sıcaklarda küplerin içinde yuvarlanması,

3) Crates’in ise Kynik olmak için yüklü bir servetten vazgeçmiş olmasıdır.

Erdemin bilgi ile ilişkili olduğunu kabul eden Kynikler, ahlak ilkelerinin doğrudan yaşanarak uygulanması gerektiğini düşünmektedir. Zira hayatın içinde işlevsel olmayan ahlaki ilkelerin ezberlenmesi ve araştırılmasının onların gözünde bir değeri bulunmamaktadır.

Antisthenes’in ahlak anlayışı ise “eudaimonist” yani yaşamın anlamının mutluluk olduğudur. Onlara göre mutluluğa ulaşmak, insanın boş kuruntulardan kurtulması sonucunda neşeli bir ruh dinginliğine kavuşması ve ruhun özgür olmasıdır. Kynikler için erdem, mutlu olmanın aracıdır. Zenginlik, sağlık, güzellik, lüks vb. şeyler insanların aldırış etmemesi ve kayıtsız kalması gereken şeylerdir. Çünkü insanın hiçbir şeye sahip olmaması, onu gereksiz gurur ve kibirden uzak tutmaktadır. Bu duygulara sahip olmayan bir kişi de tam anlamıyla özgür olabilmektedir. Hazları temel amaç, hayatın anlamı yapmak Kynikler için son derece kötü kabul edilmektedir. Haz, özgürleşerek mutluluğa ulaşmanın yegane düşmanı olarak görülmektedir. Bu nedenle Kynikler, hayatı rahat hale getiren, hayatı süsleyen her şeyden uzak durmakta ve onlara karşı tepkisiz kalmaktadır.

Kyniklere göre, bilge kişi kendi kendisine yetebilen kişidir. Erdeme sahip olmanın sonucu kişinin kendi kendine yetmesi ve tam olarak özgürleşmesine izin vermesidir. Bütün isteklerinden sıyrılmış erdemli bir insan, Kyniklere göre Tanrıya benzemektedir. Kynik Okulu mensupları, insanın gereksinimleri ne kadar az ise insanın da o kadar mutlu olacağını savunmaktadır. Kynikler, erdemin tek iyi olduğunu, hazzın ise her zaman ve her koşulda uzak durulması gereken kötü bir durum olduğunu savunmaktadır. Politik düşünce açısından bakıldığında ise Kynikler ilk anarşistler olarak kabul edilmektedir. Çünkü onlar devletin yıkılmasını insanlar için tek kurtuluş yolu olarak görmektedir.