Amerika'dan Pakistan'a Bir Hayat Hikayesi: Meryem Cemile

1934 yılında, New York’ta, Margaret Marcus adıyla dünyaya gelen Meryem Cemile, zengin olmak için Almanya’dan Amerika’ya göçmüş Yahudi bir ailenin kızıydı. Ailesi, Yahudilikten çok Batı değerlerini özümsemiş seküler ve varlıklı bir aileydi. Çocukluğunda ailesinden kısa bir süre dini eğitim aldı. Müzik ve resimle meşgul oldu. Daha sonraları ateist ve hümanist topluluklarda bulundu. New York Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ni kazandıktan sonra İslam üzerine okumalar yapmaya başladı. Müslüman öğrencilerle tanıştı. İslam’dan etkilendi ve daha fazla bilgi sahibi olmak için Mevdudi ve Seyyid Kutup gibi ünlü isimlerle mektuplaştı.

1961 yılında, 27 yaşındayken Müslümanlığı tercih ettikten sonra Amerika’da Müslüman olarak yaşayamayacağını fark etti. Geçmiş yaşam tarzını ve düşüncelerini tamamen reddederek 1962 yılında, İslami bir yaşam kurmak amacıyla Pakistan’a göç etti. Feminist düşüncelerinden sıyrılmasının ardından peçe takarak çarşafa girdi ve Cemâati İslamî üyelerinden Muhammed Yusuf Han’la onun ikinci hanımı olarak evlendi. Ömrü boyunca bir daha memleketine dönmediği gibi Pakistan’dan da hiç çıkmadı. İslam, oryantalizm ve modernizm konularında birçok eser telif etti. Eserleri birçok dile çevrildi ve İslam dünyasında yayıldı. 2012 yılında 78 yaşındayken Pakistan’da vefat etti.

Meryem Cemile, bazı mühtedilerin yaptığı gibi İslam öncesi yaşamını ve gayrimüslimleri, Müslümanlara sempatik gösterme çabasında olmamış; eski hayatını ve düşüncelerini kökten reddetmiştir. Bu reddedişi sadece teorik alanda yapmamış yaşayışıyla da bunu göstererek samimiyetini ortaya koymuştur. Eserlerinde Batı medeniyetini karşısına almış ve topyekûn bir şekilde tüm unsurlarına saldırmıştır. Materyalizme, rasyonalizme, feminizme ve modernizme eleştiriler getirmiş; modern düşünceyle İslam’ın uzlaştırılmasını kâfirlik olarak görmüştür. Modernist Müslümanlık iddiasında olanların Batı düşüncesinden taviz vermek yerine İslam’dan taviz vermelerini ve bunu halka dayatmalarını işbirlikçilik olarak yorumlamıştır. Modernizmi emperyalizmin köleliği olarak görmüştür. Dünya savaşlarında ve sonrasında Stalin, Hitler, Mao, Mussolini, Churchill, Truman, Roosevelt gibi liderlerin; bunların devletlerinin ve zihniyetlerinin eliyle yüz milyonlarca insan katledilmiştir. Ona göre dünya tarihinde zulüm, hiçbir zaman modern çağlardaki seviyeye çıkmamıştır. Modernizm dünyaya kan, acı ve zulüm getirmiştir.

Feminizme de karşı çıkmış, çağının dayattığının aksine kadının evinde bir anne rolünde olması gerektiğini ifade etmiştir. Ona göre kadının fıtratı çalışma ortamındaki sert rekabete uygun değildir. Kadının anne rolünü üstlenmediği bir aile, yuva olmaktan çıkar ve mutsuzluk getirir.

Meryem Cemile, en önemli eleştirilerini ise oryantalizme karşı getirmiştir. Oryantalizmi objektiflikten uzak ve taraflı görmüştür. Oryantalizmin tamamen emperyalist amaçlarla yapıldığını eserlerinde ortaya koymuş ve bunu örnekleriyle ayrıntılı bir şekilde temellendirmiştir. ‘İslam ve Oryantalizm’ kitabı bu konuda yazılmış değerli bir eserdir.

Milliyetçiliğe de karşı çıkmış ve hiçbir milletin birbirinden üstün olmadığını ifade etmiştir. Ona göre bir halkı ancak İslam, izzetli ve üstün kılar. Araplar çölde yaşayan başıbozuk bedevilerken İslam onları aziz etmiş ve onlara Çin’den Fransa’ya kadar uzanan ihtişamlı bir devlet vermiştir. Aynı şekilde Türkler de bozkırlarda yaşayan vahşi ve saldırgan kabilelerken İslam onları yüceltmiş, İslam üzere samimi bir şekilde kaldıkları sürece dünyanın ve halklarının efendisi olmuşlardır.

Meryem Cemile tüm eleştirdiği fikirlerin karşısına Kuran ve sahih sünneti koymuş, bunların hem Müslümanlar için hem de insanlık için tek kurtuluş yolu olduğunu kitaplarında ifade etmiştir. Batıya hayranlık ve eziklikle bakmamış, zaten içinden çıkıp geldiği ve çok iyi tanıdığı Batıyı içeriden biri olarak ustaca eleştirmiştir.

Amerika’da başlayan hayat serüveni Müslüman olmasıyla değişmiş, ilgi çeken kökten bir değişim yaşayıp hayatını ve düşüncelerini, teorik ve pratik alanda değiştirmiştir. Hicret ettiği ve eserlerini yazdığı Pakistan’da mütevazı bir hayat yaşayıp burada vefat etmiştir.